استخر پرورش ماهي:

کیفیت آب استخر پرورش ماهی با توجع به اجرای آزمایش های میکروبی ، شیمیایی و فلزات سنگین ، تعیین می گردد. با توجه به اینکه استخر پرورش ماهی نیاز به پایش همیشگی غلظت اکسیژن و پی اچ آب و سایر پارامتر ها دارد لذا در این قسمت پارامتر های لازم برای اندازه گیری و بررسی کیفیت آب استخر پرورش ماهی ارائه می شود. این پارامترها و محدوده ذکر شده برای آنها بر اساس استاندارد شماره 8726 سازمان ملی استاندارد می باشد.

استخر پرورش ماهی ، باید براساس اصول مهندسي کشاورزی ، طراحي و بهره برداري شود. بدين جهت ساخت آنها شامل هيدروتكنيك خاص خود مي باشد. اصولا استخرها بايد دور از منابع آلودگي احداث شود و راه دسترسي به جاده هاي اصلي را داشته باشد تا امكان تردد براي رساندن امكانات به آنها وجود داشته باشد. درصد گل رس موجود در زمين براي نگهداري آب بايد در حد مطلوب باشد. اين استخرها پس از كندن زمين توسط بيل مكانيكي بايد از ديواره سازي خوبي برخوردار باشد تا آب از ديوارها به بيرون نفوذ نكند. تاج اين ديواره ها بايد طوري احداث شده باشد، كه وسايل نقليه بتواند روي آنها تردد نمايد. آب و هواي منطقه به مدت ٦ ماه در سال بايد متناسب پرورش ماهي اصلي باشد.

آب استخر پرورش ماهيان گرم آبی

براي ماهيان گرم آبي نياز به هواي معتدل و گرم براي ماهيان سردآبي نياز به هواي سرد براي حداقل شش ماه در سال مي باشد. دور بودن كارخانه ها و نهرهاي آلوده از نكات حائز اهميت مي باشد. زيرا آب استخرها بايد از رودخانه، نهر و يا چاه آب تأمين گردد. بنابراين دقت لازم براي سالم بودن آب مورد نياز پيش از ساختن استخرهاي پرورش ماهي براي تأمين آب آنها الزاما بايد از نظر شيميايي ، ميكروبي و سموم مورد بررسي قرار گيرد . با توجه به توضيحات ذكر شده به نظر مي رسد، كه مكان يابي براي ساخت استخر،تأمين آب و تكث ير و پرورش ماهي امر مهمي است.درصد مناسب گل رس خاك ، آب سالم ، دماي مناسب محيط و دوربودن از آلودگي ها و دسترسي به جاده مناسب، همه از عوامل مهم مكان يابي و تأسيس استخرهاي پرورش ماهي است.

استاندارد آب استخر پرورش ماهی:

منابع آب استخر پرورش ماهی :

منابع متفاوتی برای تامین آب استخر پرورش ماهی مورد استفاده قرار می گیرد. چاه ، رودخانه،  تالاب آب جاري و غيره از جمله منابع تامین کننده آب استخر پرورش ماهی مي باشند. که در صورت انتخاب  هریک از این منابع باید نسبت به آزمایش و آنالیز کیفیت آب مورد نظر و انطباق آن با جدول بالا اقدام نمود.

ويژگي هاي فيزيكي آب:

پارامتر های فیزیکی آب شامل دما آب ، كل مواد معلق و کل مواد محلول TDS ، کدورت ، بو ، مزه و رنگ است.

ويژگي هاي شيميايي آب:

پارامتر های شیمیایی و فلزات سنگین آب شامل اكسيژن محلول و دي اكسيد كربن ،قليائيت کل، سختي كل، فسفات ، نيترات، نيتريت، آمونياك، هيدروژن سولفوره(H2S) و فلزات سنگين شامل آهن كل ، مس ، روي ، جيوه ، كادميم و تركيبات نفتي شامل پلي كربوهيدرات بي فنيلPCBS و كلر است.  استاندارد  براي آب مزارع پرورش ماهي پرواري (گرم آبي و سرد آبي ) در زمينه هاي مشروحه زير كاربرد دارد .اين استاندارد درباره انواع گونه هاي رايج ماهي هاي گرم آبي ( كپور، آمور، فيتو فاگ و …) و سرد آبي( قزل آلا ) در كشور كاربرد دارد.

شرایط استخر پروش ماهي :

به مجموعه عمليات آماده سازي استخر و آبگيري ماهي دار كردن تغذيه و نگهداري، با هدف توليد و استحصال ماهي جهت عرضه آن به بازار گفته مي شود. روش متداول پرورش ماهي در  استاندارد سازمان ملی استاندارد براي ماهيان گرم آبي نيمه متراكم (توليد ١٥ كيلو – ٣ تن ماهي در هكتار) و براي ماهيان سرد آبي روش متراكم (توليد ٣٠ -٥ ماهي در متر مربع) ،مي باشد.

آب هاي سطحي:

آب سطحی و جاری و يا ساكن در سطح زمين است. بايد توجه داشت كه،در مزارع پرورشي ماهيان گرم آبي،بيشتر از آب هاي سطحي  شامل: رودخانه ها و تالاب ها ، استفاده مي شود. بايد توجه داشت كه ، در مزارع پرورش ماهيان سردآبي ، عمومًا از آب هاي سطحي مانند چشمه سارها و بالادست رودخانه ها نهرهاي كوهستاني و … استفاده مي شود.

آب هاي زيرزميني:

به آبي كه در سنگ ها و رسوبات متشكله زمين انباشته شده و مي توان آن را مورد استخراج قرار داد ، آب زير زميني گفته مي شود. توضيح اينكه ، در استخر پرورش ماهی گرم آبي،از آب زيرزميني بيشتر به عنوان جبران كمبود آب و تبخير آن، استفاده مي گردد. در مزارع پرورشي ماهيان سرد آبي، از آب زير زميني گاهي به طور مستقيم بهعنوان منبع تأمين آب و در صورت لزوم براي جبران كمبود آب، استفاده مي گردد.

ويژگي هاي كيفي آب استخر پرورش ماهی:

همانطور که تصویر بالا دیده می شود کیفیت شیمیایی و فیزیکی و فلزات سنگین موجود در آب استخر های پرورش مای ذکر شده است. همچنین پارامتر هایی مانند دما ، اكسيژن محلول ، هدایت الکتریکی ، کدورت و ph که باید به صورت پیوسته آنالیز شود در ادامه ذکر می گردد.

دما

دماي آب براي پرورش ماهي يكي از فاكتورهاي اساسي براي تغذيه رشد وتكثير ماهي ،ميباشد.

اكسيژن محلول

اكسيژن محلول در آب ، براي حيات ، رشد و افزايش توليد ماهي الزامي بوده ماهيان سرد آبي نسبت به ماهيان گرم آبي به كمبود اكسيژن حساستر مي باشند.

درصد اشباع اكسيژن در آب

قابليت انحلال اكسيژن در دما و فشار جو معين در آب است.

pH

بيانگر قدرت يوني هيدروژني در آب است و به ميزان اسيديته آب گفته مي شود، و در دامنه مناسب تأثيرات زيادي در افزايش توليدات اوليه و باروي آب و رشد و سلامتي ماهي دارد. در محيط هاي گرم آبي نوسانات و تغييرات pH به دليل عوامل طبيعي (نور- دما – فتوسنتز ) و عمليات پرورشي (كوددهي  آهك پاشي  دارو و غيره )، متغيير است و نوسانات pHدر درازمدت، اثر منفي بر رشد و تغذيه ماهيان پرورشي دارد.

هدايت الكتريكي

قابليت يك محلول براي هدايت جريان الكتريكي را هدايت الكتريكي می نامند. معمولا بر اساس ميكروزيمنس بر سانتي متر و بيانگر غلظت يون هاي موجود در محلول  باشد . عبور جريان الكتريكي از يك محلول به جامدات محلول غير الي در آن مرتبط است مانند  مانند :كلريد ، نيترات ، سولفات ، فسفات و  سديم، كلسيم، منيزيم، آهن و  شوري است.

ماهیان گرم آبی نسبت به ماهیان سرد آبی، قدرت تحمل کدورت ١٣ آب بیشتری دارند، و همچنین میزان نامناسب بودن کدورت آب در مزارع گرم آبی موجب اخ تلال در کارهای پرورشی می گردد.

کدورت :

به ميزان نفوذ نور در آب (عمق ديد)، گفته مي شود. افزايش شفافيت در مزارع سرد آبي مناسب تر بوده و در مزارع گرم آبي شاخص باروري تعيين كننده ميزان كوددهي مي باشد.

كل جامدات محلول در آب(TDS)

tds  بیانگر کل املاخ محلول در آب می باشد. به دليل آنكه ماهيان سرد آبي نياز به اكسيژن بيشتري براي تنفس دارند ، بنابراين به كل جامدات محلول در آب، حساسيت بيشتري دارند.