جارتست

جارتست یکی از آزمایش  های هم آب و فاضلاب است. اگر چه اخیرا پیشرفت هایی در شناخت مکانیزم فرایند انعقاد حاصل شده اما هنوز از آن به عنوان یک دانش دقیق و جامع نام برده نمی شود.از این رو انتخاب و به دست آوردن مقادیر بهینه از منعقد کننده ها به جای آن که از طریق کمی و فرمول محاسبه شود به روش تجربی و با آزمایش محاسبه می گردد. انعقاد یک روش شیمیایی تصفیه است که مواد شیمیایی مختلف مانند (سولفات آلومینیم ،سولفات فرو ، …) را به مقادیر لازم و کافی به آب اضافه می کنند تا ذرات کوچک وسبک وغیر قابل ته نشین، به ذرات بزرگتر و سنگین تر و قابل ته نشین تبدیل می شود. دی اکسید کربن تولید شده به دلیل شناور سازی لخته ها مانع انعقاد می شود. .آزمایش جارتست بر روی هر آبی که قرار است عملیات انعقاد بر روی آن انجام شود باید صورت گیرد بالواقع برای ارزیابی انعقاد سازی در محلول هایی که غلظت مواد جامد معلق آنها کمتر از 5 گرم درلیتر باشد،از آزمایش جارتست استفاده می شود این آزمایش با استفاده از تعدادی ظروف شیشه ای که حداقل دارای 1 لیتر گنجایش و از لحاظ اندازه و شکل یکسان هستند انجام می شود.

روش جارتست

ابتدا از  تمیز بودن کلیه ظروف جارتست مطمئن شوید.نمونه را کاملا مخلوط نموده و بااستفاده از استوانه مدرج یک لیتر از نمونه مخلوط شده را به بشر یک لیتری منتقل نمایید.بشر را بگونه ای زیر یکی از پاروها قرار دهید که پارو به دیواره های بشر برخورد نکند..

دور دستگاه را روی اختلاط تند ( 120-80 دور در دقیقه ) تنظیم نمایید.چون آزمایش باید قابل تکرار باشد یک دور را روی تمام مراحل کار پیاده کنید.یک پیپت مدرج 5 میلی لیتری را از منعقد کننده اصلی پر کنید و تدریجا به نمونه ی در حال اختلاط بیفزایید ؛ به محض مشاهده اولین لخته ها تزریق منعقدکننده را قطع نموده و حجم مصرفی را یادداشت نمایید این مقدار از منعقد کننده به عنوان مقدار مبنا در نطر گرفته می شود.

اکنون هر شش ظرف دستگاه جارتست را از یک لیتر نمونه مخلوط شده پر کنید.دور دستگاه را روی دور مرحله قبل تنظیم نمایید.مقدار تزریقی منعقد کننده را در هر ظرف به گونه ای تنظیم کنید که عدد حاصله از مرحله قبل در یکی از دو ظرف میانی قرار گیرد.ماده منعقد کننده را به طور همزمان به هر شش ظرف افزوده و زمان را نگهدارید.( 60 ثانیه) اکنون دور دستگاه را روی اختلاط کند ( 20 دور در دقیقه ) تنظیم نمایید و اختلاط کند را به مدت 20 دقیقه ادامه دهید.دستگاه را خاموش نموده و زمان نیم ساعت نمونه ها را ته نشین نمایید. اکنون نتایج را با استفاده از روش چشمی یا با استفاده از دستگاه کدورت سنج با هم مقایسه و بهترین نتیجه را یادداشت نمایید.

معایب جارتست

1-باعث تولید لجن حجیم می شود که به راحتی آب خود را از دست نمی دهند

2-استفاده از بعضی  منعقد کننده ها مثل آلوم ، PH آب را پایین  آورده و باعث سرعت بخشیدن به خوردگی لوله ها می شود.

3-بعضی از منعقد کننده ها می توانند اثر سوئی بر بدن انسان داشته باشد.

محاسن جارتست

1-باعث حذف کدورت می شود.

2-باعث حذف ترکیبات اضافی فاضلاب مثل COD

3-با استفاده از آلومینیوم می توان مقدار فلوراید را از 8.5 به 2.1 کاهش داد.

4- منجر به حذف رنگ می شود.

. بسياري از مواد شيميايي مورد استفاده در تصفيه خانه هاي آب در مقياس آزمايشگاهي با آزمايش جارتست قابل اندازه گيري است. از جمله مهمترين اين مواد شيميايي: منعقد کننده ها، کمک منعقد کننده ها، ترکيبات قليايي، مواد شيميايي نرم کننده و کربن فعال براي حذف طعم و بو است. وقتي مواد منعقد کننده در طي آزمايش جار اضافه مي شود، ترمهاي انعقاد، لخته سازي يا لخته براي تشريح عمليات استفاده مي شود.این آزمایش در یک سری ظرف مشابه که به صورت قابل کنترل به هم زده می شوند اجرا می شود. در عمل با تغییر موقعیت آب خام،آزمایش جارتست باید انجام شود.همچنین ارتباط بین عملیات آزمایشگاهی و پایلوتی  باید به طور منظم کنترل شود. به منظور تعیین بهنه مقدار تزریق و pH  چندین سری آزمایش باید اجرا گردد. برای مثال برای یک دز مشخص pH را تغییر میدهند و بر عکس.نتایج آزمایش جارتست، بهینه مقدار pH  و دز منعقد کننده را برای یک آب خام معین و منعقد کننده به کار رفته می دهد.در آزمایش جار تست عملیات زیر انجام می شود :

• اختلاط سریع ماده منعقد کننده با آب (جهت اطمینان از تماس ذرات کلوییدی و منعقد کننده)
• اولین لخته های کوچک در این مرحله تشکیل می گردد.

آزمايش همچنين ارزيابي از استحقاق نسبي مواد منعقد کننده آلومينيوم و آهن به تنهايي و يا در ترکيب با کمک منعقد کننده هايي مانند سيليس فعال، پلي الکتروليت، خاک رس، کربن فعال، لجن ته نشين شده، آهک و کربنات سديم ارائه مي دهد. هنگامي که اطلاعات قبلي از ماده منعقد کننده مناسب آب و اندازه لخته هاي مورد نظر وجود ندارد نتايج آزمايش ارزش قابل ملاحظه اي در طراحي واحدهاي جديد دارد.به همين علت آزمايش مي تواند حکمت و ضرورت نوسازي واحدهاي قديمي از قبيل نصب اختلاط سريع اصلاح شده يا لخته سازهاي مکانيکي و تغيير در حوضچه هاي ته نشيني را اثبات مي کند.