خدمات آزمایشگاهی آب

خدمات آزمایشگاهی آب شامل خدمات آنالیز میکروبی ، شیمیایی و فیزیکی و آنالیز فلزات سنگین نمونه های آب آشامیدنی یا آب چاه ، چشمه ، رودخانه و سایر نمونه های آب می باشد. خدمات آزمایشگاهی آب مورد نیاز تمامی مردم که به صورت خاصی نیاز به آنالیز آب در منطقه ای دارند یا شرکت ها و سازمانی هایی که نیاز به آنالیز کیفی آب و فاضلاب دارند. آزمایش های میکروبی شامل جستجو و شمارش شاخص های آلایندگی آب مانند توتال کلی فرم و کلی فرم گوارشی می باشد. در شکل زیر نمونه از باکتری های آلاینده آب مشخص گردیده است.

بيماريهايي كه منشا آنها آلودگي منابع آبي است، در اثر انتقال عوامل بيماريزا نظير باكتريها، ويروسها، جانوران تكياخته و انواع كرمها از آبهاي آلوده به انسان بهوجود ميآيند. اين عوامل بيماريزا نقش بسيار محدودي در اكوسيستمهاي آبي بازي ميكنند ولي ميتوانند مشكلات بسيار حاد بهداشتي ايجاد نمايند. پايش اين عوامل بيماريزا معمولا بطور غيرمستقيم با اندازه گيري شاخص هاي آلاينده هاي ميكروبي صورت ميگيرد.

به طور طبیعی مواد محلول زیادي در آب پیدا میشوند. برخی از این مواد نه تنها زیان آور نیستند، بلکه بعضی از آنها نظیر کلسیم، منیزیم ، آهن و ید از مواد مغذي ضروري هستند و آب قابل شرب میتواند منبع خوبی از این مواد باشد. مواد معدنی دیگر نیز مانند آهن، منگنز و سولفات سمی نیستند، اما نمیتوانند طعم و مزة خوبی به آب بدهند. مقدار زیادي سدیم در ترکیب با کلراید، مزة شوري با آب میدهد. کلسیم و منیزیم در هنگام واکنش با کربنات ، بیکربنات، سولفات و صابون به صورت رسوب در میآیند و باعث اختلال در بعضی از مصارف آب میشود.

از مواد معدنی طبیعی که غالباً در ذخایر آبها یافت میشوند میتوان به فلوراید ، نیترات و سدیم اشاره کرد که شاید مهمترین آلایندههایی هستند که تأثیرات منفی در سلامت انسان به جا می گذارند. از بین املاح مولد سختی ، کلرورهاي کلسیم و منیزیم خاصیت خورندگی شدیدي دارند و سولفاتهاي کلسیم و منیزیم باعث تشکیل رسوبهاي سختی در جدار تأسیسات مولد نیرو میگردد اما کربناتها و بیکربناتهاي سدیم و پتاسیم نه خورندهاند و نه ایجاد رسوب میکنند ولی ممکن است در اثربعضی عوامل خود را که خاصیت اسیدي دارد از دست بدهند. دراین حال CO2 در مجاورت آب با تشکیل اسید کربنیک جدار دیگ ها و لوله ها را تحت تأثیرقرار خواهد داد.

میزان سختی کل منابع آب ناشی از عناصر ایجاد کننده سختی و همچنین میزان فلوئور منابع آب از مهم ترین عناصر تاثیرگذار بر روي سلامتی انسان هستند. آب سخت به طور طبیعی در مناطق داراي سنگ هاي کربناته به خصوص آهک داراي نمود بیشتري است و بیشتر به وضع زمین شناسی محلی که آب با آن تماس دارد مربوط بوده و همچنین به طور کلی آب هاي زیرزمینی سختی بالاتري را نسبت به آب هاي سطحی دارا می باشند. مهم ترین منابع فلوئور آب آشامیدنی نیز منابع معدنی طبیعی است.

از دیدگاه سلامتی سختی را می توان براساس دو ویژگی مهم که عبارت از نقش مخرب عناصرایجاد کننده سختی و رابطه معکوس آن در رخداد پاره اي از بیماري ها از قبیل بیماري هاي قلبی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. همچنین رابطه مستقیمی بین سختی آب و بروز اگزما، اختلالات استخوانی و مفصلی وجود دارد. شاید بتوان یکی از دلایل ایجاد بیماري هاي مذکور را به کمبود فلوئور بدن در اثرافزایش میزان عناصر سختی زاي آب دانست.

فلوراید به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سنگهاي معدنی طبیعی حاوي فلوراید فلوئوروآپاتیت، کریولیت و فلوئوروسپار هستند. چاه هایی که در مجاورت معادن آپاتیت قرار دارند ممکن است تا بیش از 10 میلی گرم در لیتر فلوئور داشته باشند اما در بیشتر منابع آب زیرزمینی نتایح خدمات آزمایشگاهی آب برای فلوراید کمتراز 1 میلیگرم در لیتراست. درجه حرارت فاکتوري تعیین کننده در غلظت فلوئور در منابع آب است. میزان زیاد فلوراید در آب چاه هایی پیدا می شود که شامل میزان زیادي سدیم و قلیاییت بی کربناتی باشند و میزان کمی سختی کلسیمی داشته باشد. همچنین در آب هاي نرم و سبکی که pH بالایی داشته باشند و حاوي مقدار زیادي سیلیکات باشند. نقش فلوئور در سلامت دندانها و استخوانها به اثبات رسیده است. این عنصر در شرایط اسیدي از حلالیت میناي دندان می کاهد. بیماري ضد پوسیدگی دندان ها از عوار کمبود این عنصر است از طرفی افزایش دریافت فلوئور منجر به بروز بیماري فلوئوروزیس دندانی،  استخوانی و بیماري هاي کلیوي می گردد.

علیرغم برخی نظرات ، که فلوئور را سرطانزا می دانند، اما در هیچ یک از منابع معتبر مانند سازمان بهداشت جهانی و EPA به سرطانزایی فلوئور اشاره نشده است و برفلوئوریداسیون آب تأکید دارند. گرچه اکثرنتایجی خدمات آزمایشگاهی آب که کمبود فلوئور را گزارش می کنند به عنوان راهکار فلوئورزنی را پیشنهاد می کنند ولی برخی تحقیقات نشان می دهد در ایران اصلاً فلوئورزنی صورت نمی گیرد. اثر فلوراید درپیشگیري از بیماري هاي دهان ودندان همانند نقش ویتامین هاي C ،D و سایر عوامل تغذیه اي درسلامت دهان ودندان به اثبات رسیده است. براي کاهش سختی می توان از روش هاي متعدد سختی زدایی استفاده کرد. براي افزایش فلوئور نیز فلوریداسیون انجام می شود و براي کاهش آن از روش هاي فلوئورزدایی استفاده می شود.