محاسبه قلیائیت
محاسبه قلیائیت
به طور کلی برای محاسبه قلیائیت می دانیم که اگر فرض كنيم pH نمونه آبی حدود 11 باشد با افزايش شناساگر فنل فتالئين رنگ آن ارغواني خواهد شد. در تيتراسيون با اسيد، رنگ محيط در pH = 8 بي‌رنگ خواهد گرديد. اين مقدار اسيد مصرفي كه با P Phenolphthalein نشان داده مي‌شود در واقع مقدار اسيدي است كه جهت خنثي سازي قليائيت ناشي از هيدروكسيد و كربنات مصرف شده است. اگر به همين نمونه چند قطره شناساگر متيل اورانژ اضافه كنيم رنگ محيط نارنجي زرد خواهد شد كه با مصرف M) Methyl Orange) مقدار اسيد جهت خنثي سازي، رنگ آن به سرخ تبديل ميگردد، اين مقدار اسيد در واقع مقدار اسيدي است كه جهت خنثي سازي بيكربناتها بهكار رفته است. M، قليائيت كل یا Total Alkalinity گفته میشود.
قليائيت آب ممكن است بصورت پنج حالت زير باشد:
- قليائيت مربوط به هيدروكسيدها.
- قليائيت مربوط به هيدروكسيدها و كربناتها.
- قليائيت مربوط به كربناتها
- قليائيت مربوط به كربناتها و بيكربناتها.
- فليائيت مربوط به بيكربناتها
با در نظر گرفتن اينكه M=Total Alkalinity است پنج حالت بالا برای محاسبه قلیائیت به ترتيب زير قابل محاسبه‌اند :
- اگر P=M شود بدين معني است كه در محيط كربنات و بي كربنات وجود ندارد و قليائيت آب منحصراً مربوط به هيدروكسيدهاست
- اگر 2P>M شود قليائيت مربوط به هيدروكسيدها و كربناتها مي‌شود. در اين حالت M نصف قليائيت مربوط به كربنات است. در اين صورت قليائيت كربنات برابر با 2(M-P) و قليائيت هيدروكسيد برابر است با2P-M.
- اگر P=0 شود قليائيت آب مربوط به بیكربنات است. و pH آب در اين صورت از 8.3 كمتر مي‌شود. در اين حالت قليائيت بيكربناته برابر قليائيت كل خواهد بود.
- اگر2P<M شود در اين حالت هم كربنات دو برابر تيتراسيون با فنل فتالئين يعني P و بيكربنات عبارتست از اختلاف قليائيت كل و قليائيت كربنات است. یعنی M-P
- اگر 2P=M باشد قليائيت آب فقط مربوط به كربنات است و مقدار آن برابر با 2P میباشد.
مطالب ذکر شده برای محاسبه قلیائیت را مي‌توان به صورت جدولي بيان داشت كه در ادامه آمده است. قابل توجه و يادآوري است كه در محيط بازي كه يونهاي هيدروكسيد موجودند، بيكربناتها وجود ندارند و عملاً به صورت كربنات هستند و از اين رو در صورت موجود بودن قليائيت هيدروكسيد، مقدار قليائيت بيكربنات عملاً صفر خواهد بود و عكس اين نيز صادق است.
|
Bicarbonate Alkalinity as CaCO3 |
Carbonate Alkalinity as CaCO3 |
Hydroxide Alkalinity as CaCO3 |
Result of Titration |
|
M |
0 |
0 |
P=0 |
|
M-P |
P |
0 |
2P<M |
|
0 |
2P |
0 |
2P=M |
|
0 |
2(M-P) |
2P-M |
2P>M |
|
0 |
0 |
M |
M=P |
