نسبت جذب سدیم SAR

زمان مورد نیاز برای مطالعه: 4 دقیقه

نسبت جذب سدیم SAR

نسبت جذب سدیم (SAR) یا Sodium Adsorption Ratio بعنوان یک شاخص موثر در ارزیابی خطر بالقوه سدیم در محلول در حال تعادل با فاز جامد خاك می باشد. گرچه از شاخص ها دیگري مانند؛ نسبت سدیم تبادلی (ESP) یا Exchangeable Sodium Percentage و درصد سدیم تبادلی (ESR) یا exchangeable sodium ratio نیز براي ارزیابی وضعیت سدیم در خاك استفاده می شود.

نسبت جذب سدیم یک شاخص تاثیر گذار در تعیین کیفیت خاک و آب کشاورزی است.

 

نسبت مقدار سدیم به مقدار کاتیون­ ها در آب کشاورزی می ­تواند بررشد گیاهان موثر باشد. تاثیرات مستقیم آن به دلیل انباشت آن درگیاه است. دراثر عبور آب با غلظت سدیم ppm  120 از خاک،  آثار خسارت روی گیاه ظاهر می­ شود. یون سدیم به طور معمول در ریشه و بخش­ های پایین درختان مجتمع می نمایند و پس از سخت نمودن این بخش ها آزاد می­ گردد و پس از رسیدن به برگ­ ها موجب سوختگی آن ها می­ شود.

تاثیر غیر مستقیم سدیم روی گیاه مشتمل بر عدم وجود توازن در تغذیه و بروز خرابی فیزیکی خاک می ­شود. تاثیر تغذیه ­ای سدیم به غلظت یون­ های سدیم، کلسیم و منیزیم در محلول خاک بستگی دارد. در خاک ­های سدیمی که غلظت نمک­ های محلول کمتر است غلظت­ های کم کلسیم و منیزیم موجب کاهش رشد می­ شوند و به دلیل تنظیم جذب سدیم ازتجمع فراوان سدیم به عنوان سم جلوگیری می­ کنند .

فرمول برای محاسبه نسبت جذب سدیم (SAR) یا Sodium Adsorption Ratio به شرح زیر می باشد.

نسبت جذب سدیم

که در فرمول بالا غلظت های کلسیم ، منیزیوم ، و سدیم برحسب میلی اکی والان گرم بر لیتر می باشد.

هرگاه. SAR ­ آب آبیاری کوچکتر از 30 باشد  PSE (Equilibrium Sodium Percent)تقریبا مساوی می­ گردد.

 

علایم مسمومیت به دلیل سدیم ابتدا در برگ ­های مسن­تر مشاهده می­ گردد زیرا برای ایجاد مسمومیت یه زمان نیاز است .سمیت ناشی از سدیم را می توان به وسیله تجزیه شیمیایی بافت برگ و مقایسه میزان سدیم موجود در برگ آسیب دیده و برگ سالم مورد توجه قرار داد. در بسیاری از درختان هرگاه سدیم موجود در بافت برگ از 0.25 تا 0.5  در صد وزن خشک تجاوز کند سمیت نمایان می ­گردد.نسبت جذب سدیم (SAR) امکان لخته سازی یا پراکندگی در خاک رس را نشان می دهد. یون های سدیم و پتاسیم، پراکندگی ذرات رس را تسهیل می کنند در حالیکه کلسیم و منیزیم باعث انقباض آنها می شوند.

تفسیر مقدار SAR

رفتار سازه های خاک رس بر ساختار خاک تاثیر می گذارد. نفوذپذیری خاک را تحت تاثیر قرار می دهد که به طور مستقیم به میزان نفوذ آب بستگی دارد. نکته مهم این است که دقیقا بدانیم که غلظت و طبیعت کاتیون های که در آن ها لخته سازی تشکیل می شود. اگر چه نسبت جذب سدیم (SAR) فقط یک عامل در تعیین مناسب بودن آب برای آبیاری است. به طور کلی می توان گفت که، هرچه نسبت جذب سدیم بالاتر باشد، آن آب کمتر مناسب برای آبیاری است. آبیاری با استفاده از آب با نسبت جذب سدیم بالا، نیاز به اصلاح خاک را در درازمدت ایجاد می کند.

اگر آب آبیاری با SAR بالا به مدت چندین سال به خاک اعمال شود. سدیم در آب می تواند کلسیم و منیزیم را در خاک جایگزین کند. این امر موجب کاهش توانایی خاک برای تشکیل دانه های پایدار و از دست دادن ساختار خاک می شود. این کار همچنین منجر به کاهش نفوذ پذیری خاک به آب می شود که منجر به مشکلات تولید محصول می شود.خاک های شنی مشکل کمتری دارند. اما اگر SAR بیشتر از 9 باشد قطعا خاک مناسب کشاورزی نمی باشد. هنگامی که SAR کمتر از 3 باشد، مشکلی وجود نخواهد داشت.

مفهوم SAR فقط اثرات سدیم را بر پایداری خاک را معرفی می کند.با این حال، غلظت پتاسیم و منیزیوم بالا نیز تاثیر منفی بر نفوذپذیری خاک داشته باشد. اثر پتاسیم را می توان با استفاده از نسبت جذب پتاسیم (PAR) اندازه گیری کرد. 

برای در نظر گرفتن همزمان همه کاتیون های مهم موجود در آب، یک پارامتر کیفیت آب آبیاری جدید تعریف شده است:

  • نسبت کاتیونیتی (CROSS) یا the cation ratio of structural stability 
  • تعمیم SAR یا a generalization of SAR

 

نسبت جذب سدیم SAR

 

تاثیر غلظت کربنات و بی­کربنات نسبت جذب سدیم SAR

یکی از موارد مهم موثر بر S.A.R. خاک تغییرات غلظت کلسیم و منیزیم در اثر رسوب یا انحلال املاح کربناتی و بی­کربناتی می باشد و در آب­ هایی که مقدار نسبتا زیادی یون­ های بی­کربنات موجود است تمایل زیادی به از دست دادن کربن دی اکسید و تبدیل بی­کربنات به کربنات می ­باشد که در این صورت رسوب یون های کلسیم و منیزیم زیاد می ­گردد. این عمل موجب افزایش S.A.R.  محلول خاک و سپس بالا رفتن E.S.P. خاک می ­گردد.

 

 

مقالات پیشنهادی

اندازه گیری مواد آلی آب

اندازه گیری مواد آلی آب اندازه گیری مواد آلی آب بمنظور اندازه گیری مواد و سموم شیمیایی در آب مانند حشره کش ها ، آفت کش ها و نظایر آنها در منابع آب آشامیدنی یکی از شاخص های مهم در تعیین آلایندگی آب می باشد. این سموم شامل آلدرین ، آندرین، هپتا کلر، هپتاکلرپوکسید ، […]

کیفیت فاضلاب

کیفیت فاضلاب کیفیت فاضلاب متاثر از پارامترهايي مانند ميزان آب مصرفي، شرايط آب و هوايي حـاكم بـر منطقـه، نوسـانات توليد( نوسانات ساعتي، روزانه و فصلي)، ميزان نشت آبها، شرايط اقتصادي – اجتماعي و فرهنگي جامعـه، ضـريب بهـره بـرداري از شبكه جمع آوري، مجزا و يا مختلط بودن سامانه جمع آوري بوده و كيفيت پساب خروجي از […]

انواع روش های شمارش باکتری ها

انواع روش های شمارش باکتری ها انواع روش های شمارش باکتری ها هتروتروف شامل روش پور پلیت ، بشقابک های پهن (spread plate) و روش فیلتر غشایی قابل انجام است. روشی که تعداد کلی و تقریبی از تعداد باکتری های که پتانسیل رشد را دارند، می دهند. باکتری های که مستعد رشد بوده و شاخصی […]

اندازه گیری دی اکسید کربن در آب

اندازه گیری دی اکسید کربن در آب دی اکسید کربن (CO2)، در دما و فشار استاندارد، به صورت گاز بدون بو است. دی اکسید کربن جزء گازهای کم مقدار جوّ محسوب می شود و به طور متوسط 0.0385 درصد حجم هوا را تشکیل می دهد (معادل ppm7 385 یا ppm 582). دی اکسیدکربن، گاز گلخانه […]

دستگاه کروماتوگرافی گازی

دستگاه کروماتوگرافی گازی در کروماتوگرافی گازی نمونه تبخير و به سر ستون كروماتوگرافي تزريق مي شود. شويش با جرياني از فاز متحرك گازي بي اثر صورت مي پذيرد. بر عكس اكثر انواع ديگر كروماتوگرافي، فاز متحرك با مولكول هاي آناليت بر هم كنش ندارد و فقط به عنوان وسيله اي براي انتقال مولكول ها از داخل ستون […]

آزمایش COD آب

سنجش مقدار مواد آلی در آب

سنجش مقدار مواد آلی در آب (Measurement of Organic Components in the water) برای اندازه‌گیری مواد آلی موجود در آب روش‌های مختلفی وجود دارد. از جمله این روش‌ها اندازه‌گیری بخش مواد فرار، اندازه‌گیری کل مواد جامد، BOD و COD می‌باشد. چون اندازه‌گیری بخش مواد فرار و سنجش کل مواد جامد دارای خطای نسبتاً زیادی است […]

آنالیز COD

آنالیز COD آنالیز COD یا (chemical oxygen demand) به معنی اکسیژن مورد نیاز و معرف ناخالصی های آلی نمونه است یعنی مواد آلی قابل تجزیه و غیر قابل تجزیه با باکتری ها. COD آلودگی فاضلاب ناشی از وجود مواد خارجی است. اندازه گیری این مواد برای تعیین مقدار آلودگی نمونه مورد التفات است. تنوع و […]

روش نمونه برداری آب استخر

روش نمونه برداری آب استخر روش نمونه برداری آب استخر به دو بخش شامل نمونه برداری میکروبی آب استخر و نمونه برداری شیمیایی آب استخر تقسیم می شود. زمان انجام آزمایشات آب استخر بایستی جهت آزمون های میکروبی آب استخر یک نمونه مجزا تهیه شود. و همچنین برای آزمون های شیمیایی آب استخر یک نمونه […]

آزمايش حضور كليفرم ها

آزمایش حضور کلیفرم ها آزمايش حضور كليفرم ها به روش most probable number  جهت تشخیص  باکتری های شاخص گروه کلیفرم کل و کلیفرم مدفوعی است.در این آزمایش most probable number  یا به اختصار mpn ابتدا نمونه ها را به 9 عدد لوله که دارای غلظت های متفاوت محیط کشت می باشند اضافه می کنیم. 3 […]

فرآیند نیتریفیکاسیون

فرآیند نیتریفیکاسیون فرآیند نیتریفیکاسیون ،طی فرآیند تصفیه فاضلاب اتفاق می افتد که طی نيتريفيكاسيون براي توصيف فرآيند بيولوژيكي دو مرحله اي اسـت كـه آمونيـاك به نيتريت و نيتريت به نيترات اكسيد مي شود. نياز به فرآیند نیتریفیکاسیون در تـصفيه فاضـلاب بـه دليـل ملاحظات كيفي آب است. اين ملاحظات عبارتند از: اثر آمونياك بر آبهـاي دريافـت كننـده از […]

نظرات کاربران

ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در وب سایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • مجموع دیدگاهها: 3
  • در انتظار بررسی: 0
  • انتشار یافته: 2

محمد باقر گفت:

مقاله در باره نسبت جذب سودیم

developer گفت:

بله از سایت می تونید دانلود کنید.

سوالی دارید؟ منتظر تماس شما هستیم

برای دریافت مشاورۀ رایگان، همین حالا با کارشناسان ما تماس بگیرید