نمونه برداری از آب رود خانه

به منظور کسب اطلاعات ارزشمند ،در نمونه برداری آب رودخانه بایستی تجزیه روی نمونه ای انجام شود که توده آن معرف ماده ای باشد نمونه از آن انتخاب شده است. هنگامی که ماده بزرگ و ناهمگن باشد، تلاش زیادی لازم است تا به یک نمونه نماینده برسیم. عیار سنجی فرایندی است که در آن مقدار ماده ای را که نمونه به نام آن است تعیین می کنند. نمونه برداری شامل به دست آوردن جرم کوچکی از ماده است که ترکیبش نماینده توده ماده ایست که ازآن نمونه برداری شده است.در محلول های نمونه در حالت ایده آل حلال باید تمام نمونه را به سرعت و به طور کامل حل کند. شرایط انحلال باید تا حد امکان ملایم باشد تا اتلاف آنالیت رخ ندهد. هم چنین باید سعی شود تا حد امکان مزاحمت ها را حذف کرد. گونه های مزاحمت کننده گونه هایی هستند که از انالیت جدا بوده و بر روی اندازه گیری آن تاثیر ‘گذار است.

رود خانه در واقع در دسته بندی آب های سطحی و جاری قرار می گیرد. نهر ها بر اساس تعداد ریز آبه های تشکیل دهنده آنها طبقه بندی می شوند. نهر مرتبه یک کوچک ترین ریزآبه است و از ادغام نهر های مرتبه پایین تر نهر های مرتبه بالاتر به دست می آید. معمولا به نهرهای مرتبه 7 و بالاتر رودخانه گفته می شود. برای نمونه برداری از آب رودخانه ها استاندارد هایی تهیه شده است که توسط کمیسیونهای مربوطه تهیه و تدوین شده و در جلسه کمیته ملی استاندارد شیمیایی و   پلیمر مورد تایید قرار گرفته است. این آیین کار برای نمونه برداری های آب  رودخانه هدف های مشخصی را دنبال می کند و می تواند برای مثال برای تعیین کیفیت اب در حوضه آبریز یک رودخانه به کار گرفته شود.

روش های نمونه برداری از آب رودخانه ها بسیار متنوع است و با توجه به محل نمونه برداری، هدف نمونه برداری و پارامتر های اندازه گیری متفاوت است. سه دسته بندی کلی برای روش های نمونه برداری از آب رودخانه می توان نام برد که عبارتند از :

• ناپیوسته( لحظه ای)
• مرکب
• مداوم( پیوسته)

روش ناپیوسته برای نمونه برداری هایی استفاده می شود که خصوصیات آب باید در همان لحظه ی نمونه برداری آنالیز شوند. برای مثال آزمایش های باکتریولوژی از این روش استفاده می شود. روش مرکب که می تواند ترکیبی از دو روش پیوسته و ناپیوسته باش، همچنین میتواند جمع آوری مقادیر مختلف از مکان های مختلف، و یا در زمان های مختلف نمونه برداری ده باشد. و در روش پیوسته برای مصارف تجزیه ای مناسب است که نیاز به آنالیز پیوسته دارند استفاده می شود..نمونه برداری همچنین میتواند دستی یا اتوماتیک و تصادفی یا برنامه ریزی شده باشد.

ظروف مورد استفاده در نمونه برداری از آب رودخانه نیز اهمیت دارند.از نظر شیمیایی ظروف باید پلاستیکی (پلی اتیلنی) یا شیشه ای باشند. ظروف مناسب تر ظروف پلاستیکی نشکن هستند.  در نمونه برداری آب برای آزمایش مواد هایی مانند فسفات ها ، حشره کش ها ، و موارد مشابه از ظروف شیشه ای استفاده می شود زیرا این مواد می توانند با ظروف پلاستیکی وارد واکنش بشوند.  و در بقیه موارد می توان از بطری پلاستیکی استفاده نمود.باید  قسمت داخلی بطری های پلی اتیلنی را قبل از استفاده به بامحلول پتاسیم یدید 8 درصد به مدت یک روز و نیز بطری های شیشه ای را با محلول هیدروفلئوریک اسید 0.5 درصد شست و شو دهیم آهنها را با این مواد پر کرده و نگهداری کنیم. در نمونه گیری برای آزمایش باکتریولوژیکی آب، بطری شیشه ای استریل یا ظروف استریل یک بار مصرف به کار گرفته می شوند.

میزان آب برای نمونه های معمول آز مایشگاهی آب رودخانه ها معمولا 1 تا 3 لیتر می باشد. اگر پارامتر های بیشتری مورد نیاز است باید نمونه های دیگری تهیه شوند. برای اندازه گیری اکسیژن محلول باید دقت داشت اکسیژن هوا وارد آب نشود. برای آزمایش های فیزیکیو شیمیایی به هیچ وجه نباید از آبهای گل آلود نمونه برداری کرد و باید پس از ته نشین شدن مواد معلق نمونه مناسب به بطری انتقال یابد. چون کیفیت آب ممکن است  در عمق و عرض رودخانه ها متفاوت باشد بهتر است به صورت چند نقطه ای نمونه برداری شود و در صورتی که رودخانه عمیق است بهتر است از اعماق مختلف نمونه برداری شود.

برای نمونه برداری مناسب از آب رودخانه ها نمونه گیر های متفاوتی وجود دارند ازجمله نمونه گیر های دستی مانند نمونه گیر کمرر که از دقت بالایی برخوردار است و از اعماق بیشتر از 50 متر نیز کاربرد دارد.