نمونه برداری میکروبی آب
نمونه برداری میکروبی آب :
به طور كلي همواره نمونه برداری میکروبی آب از محلي كه آب درحال جريان اسـت برداشـته و از نمونـهبـرداري از كنـارههـاي سـاحل رودخانه و جاهايي كه آب راكد است خودداري شود. در نواحي كمعمق براي جمعآوري نمونه با احتياط به محلي كه آب در حال جريان است رفته، و در نواحي عميق حتما اين كار بايد با استفاده از قايق انجام شود. موارد كلـي زيـر در انجـام نمونه برداري بايد، انجام شود:
- ظروف نمونه برداری میکروبی آب با مشخص كردن زمان، تاريخ و محل نمونه برداري برچسب گذاري شود.
- درست قبل از زمان نمونه برداری میکروبی آب درب بطري را برداشته و از تماس دست با محوطه داخل ظرف نمونه بـرداري خـودداري
شود. (چنانچه بهطور تصادفي دست با محوطه داخلي ظرف نمونهبرداري تماس پيدا كند، بايد از بطري ديگري استفاده شود). - ظرف نمونه در برابر جريان نگه داشته شود.
- قبل از برداشت نمونه اطمينان حاصل شود كه شخص در محل مورد نظر باشد.
- تا حد امكان از قرار گرفتن ذرات نامتجانس و آشغال، مانند برگها، در نمونه برداشت شده خودداري شود.
- براي جلوگيري از به حالت تعليق در آمدن ذرات بستر از هرگونه تماس با بستر رودخانه حين برداشت نمونه اجتناب شود.
- در هر زمانيكه قرار است درب بطريهاي نمونهبرداري بسته نشود، در حد امكان بايد سعي كرد كه درب بطري را در يك مكان تميز نگهداري كرد.
- قبل از ترك محل نمونهبرداري، كليه محاسبات انجام گرفته در ميدان در دفترچـه در نظـر گرفتـه شـده بـراي ايـنمنظور ثبت كرد.
- قبل از ترك محل نمونهبرداري كليه اطلاعات تكميلي را نيز بايد در دفترچههاي مخصوص ثبت كرد. ايـن اطلاعـات ميتواند شامل دماي هوا، وضعيت هوا، احتمالا وجود ماهيهاي مرده شناور بر روي آب يا لكههاي نفت، رشد جلبك و هر نوع منظره يا بوي غيرمتعارف باشد. در هنگام آناليز نتايج آزمايشها، اين اطلاعات تكميلي مـيتوانـد كمـك زيـادي بـه محقق بكند.
- چنانچه قرار است نمونه ها از محل برداشت به آزمايشگاه منتقل شود، بايد بلافاصله بعد از جمعآوري، نمونـه هـا بـه بطريهاي نمونه برداري منتقل شود. از سوي ديگر چنانچه قرار است آناليزها در همان محل نمونه برداري انجـام شـوند، اين كار را بايد در حداقل زمان ممكن بعد از برداشت انجام داد
از آنجا كه اين بخش از عمليات پايش حالت اجرايي دارد لذا بايد اصول كلي را درنمونه برداری میکروبی آب زير را مد نظر قرار داد:
- جلوگيري از اشتباههايي كه ميتواند باعث از بين رفتن برنامه پايش و افزايش هزينه ها شود.
- كنترل تجهيزات (صحت عملكرد) و مواد مورد نياز از نظر كمي و كيفي قبل از عمليات، در زمان حمل و نقل و پـس از عمليات ميداني يا آزمايشگاهي (تهيه و تكميل چك ليستهاي لازم)
- به همراه داشتن تجهيزات و ظروف نمونهبرداري اضافي براي موارد ضروري
- پيشبيني دقيق زمان لازم براي عمليات ميداني و حمل نمونهها به آزمايشگاه با در نظرگـرفتن حـوادث پـيشبينـي نشده
نمونه برداري براي آناليزهاي فيزيكي و شيميايي :
بسته به نوع متغيرها و روشهاي آناليزي كه قرار است مورد استفاده قرار گيرند، اندازه نمونه برداشـت شـده متغيـر ميباشد، با اين وجود بهطور تقريبي ميزان آن در حدود 1تا 5ليتر است. بهطور كلي بـراي برداشـت نمونـه هـاي آب از رودخانه ها و نهرها دستورالعملهاي زير ميتوانند مؤثر باشند.
- بعد از برداشت نمونه، دماي آن را بايد بلافاصله اندازهگيري و ثبت كرد.
- براي تعيين ميزان اكسيژن محلول پس از اندازهگيري دماي نمونه بلافاصله بايد نمونه را براي اندازه گيري نهـايي آمـاده كرد. چنانچه از تكنيكهاي الكترونيكي استفاده ميشود، بخشي از نمونه براي اندازهگيري را بايد به دقت در يـك بشـر ريخت. چنانچه از روش وينكلر استفاده ميشود، مواد شيميايي را بايد بهطور مستقيم به بطري نمونهبرداري اضافه كرد.
- براي اندازه گيري pHو هدايت الكتريكي نيز بخشي از نمونه را بايد كنار گذاشت. براي اين منظور با توجه به احتمال انتشار كلريد پتاسيم در نمونه به هنگام اندازهگيري ،pHبايد از به كار بردن يك نمونه آب براي اندازهگيري هر دو عامـل ياد شده خودداري كرد.
حجم نمونه، نوع تجهيزات مورد نياز و نحوه حفاظت و زمان نگهداري نمونه ها :
