پایش کیفیت آب

با پایش کیفیت آب و مقايسه شاخص هاي كيفيت آب با استانداردها، كيفيت آب براي كاربري هاي مختلف سنجيده مي شود. با تداوم پايش و ارزيابي كيفي، روند تغييرات زماني در كيفيت آب، غلظت و بار آلاينده هاي بالقوه آب ها مشخص مي گردد. هدف از پایش کیفیت آب ،جمع آوري اطلاعات حياتي براي طراحي برنامه هاي مديريت منابع آب و يا استفاده از آنها در مدل هاي پيش بيني كننده مي باشد كه نهايتا براي برنامه هاي مديريتي به كار خواهد رفت.واطمينان از موفقيت برنامه هاي مديريت منابع آب و تعيين ميزان موفقيت اين برنامه ها مي باشد.

هدف از پايش، تعيين سريع غلظت و نوع آلاينده ها منابع آب و ارزيابي سريع وضعيت موجود پس از وقوع حوادث طبيعي و غيرطبيعي است. با توجه به اينكه اغلب منابع آب داراي كاربري هاي چندگانه هستند، در عمل، بيشتـر برنامـه هـاي پـايش كيفـي داراي اهـداف چندگانه مي باشند (پايشهاي چندمنظوره). به ندرت اتفاق مي افتد كه يك برنامه پايش كيفي منحـصرا بـراي يكـي از اهـداف فـوق طراحي گردد. البته در پايشهاي چند منظوره هم، ممكن است تاكيد بيشتري بر روي يك هدف خاص وجـود داشـته باشـد كـه در اينصورت طراحي برخي از اجزاي ديگر برنامه پايش، تا حدودي تغيير خواهد يافت. 

تجربه نشان داده است كه انتخاب سطح مناسب براي يك برنامه پايش كه داده هاي متناسب با اهداف در نظر گرفته شده را توليد نمايد بسيار مشكل است. از يكطرف، طراحي شبكه پايش بايد به گونه اي باشد كه داده هاي ضروري براي تامين اهداف مورد نظر از برنامه پايش كيفي را توليد نمايد و از طرف ديگر، نبايد منجر به جمع آوري انبوهي از داده هاي غيرضروري گردد كه عليرغم صرف هزينه هاي گزاف، استفاده اي درارزيابي كيفي آب ندارند. به علاوه، برنامه هاي پايش كيفي بايستي با وضعيت اجتماعي- اقتصادي و سطح علمي – تكنولوژيكي كشور همخواني داشته باشد. براي مثال، اندازه گيري برخي شاخصهاي كيفي آب نياز به تكنسينهاي موزشديده بسيار ماهر و امكانات آزمايشگاهي بسيار پرهزينه اي دارند.

طبقه بندی پایش کیفیت آب

1. پایش ساده :  دراين نوع برنامه پايش كيفي، تعداد نمونه هاي جمع آوري شده بسيار محدود، شاخص هاي كيفي انتخاب شده بسيار كم و عمليات داده پردازي بسيار ساده (قابل انجام با يك ماشين حساب ساده جيبي) مي باشد.
2. پایش متوسط : در اين نوع برنامه پايش كيفي، تجهيزات آزمايشگاهي محدودي مورد نياز است. همچنين، منابع مالي بيشتري براي افزايش تعداد ايستگاه هاي پايش، تعداد نمونه هاي جمع آوري شده و تعداد شاخصهاي كيفي انتخاب شده لازم مي باشد. عمليات داده پردازي در اين سطح از برنامه هاي پايش با رايانه هاي شخصي معمولي قابل انجام است. 
3. پایش پیشرفته :  سطح پيشرفته پايش كيفي، نياز به تكنولوژي پيشرفته و مهندسين و تكنسينهاي آموزش ديده بسيار ماهر دارد. تجهيزات آزمايشگاهي، قابليت انجام آناليز همه انواع آلاينده ها را دارد و تعداد نمونه هاي جمع آوري شده و تعداد شاخصهاي كيفي انتخاب شده بسيار قابل توجه است. در اين حالت امكانات مناسبي براي ذخيره داده ها و پردازش آنها نيز لازم است. همه اجزا برنامه پايش كيفي، از اهداف پايش گرفته تا تفسير داده ها، با سطح در نظر گرفته شده براي پايش مرتبط مي باشند. همواره سعي ميشود تا سطح برنامه هاي پايش كيفي متناسب با افزايش پيچيده گي هاي مسائل كيفيت آب و همچنين افزايش قابليتهاي علمي، ازسطح ساده به سطح بالاتري ارتقاء يابد.