کیفیت آب کشاورزی
کیفیت آب کشاورزی :
کیفیت آب کشاورزی بسیار در رشد گیاه و درخت تاثیر گذار است. به همین دلیل باید با انجام آزمون های تجزیه شیمیایی ، نمونه آب آنالیز شده و نتیجه آزمایشات با مقادیر استاندارد مقایسه و از استاندارد بودن کیفیت آب اطمینان حاصل شود. آب ، مهمترین منابع آب شرب شهرها، روستاها و فعالیت های کشاورزی و صنعتی محسوب می شوند. آب تهیه شده از این منابع باید از نظر بهداشتی کاملاً خالص و مواد محلول و عناصر آن استاندارد باشند. در آب های کشاورزی شاخص های زیر در کیفیت آب های مورد مصرف در کشاورزی دارای اهمیت می باشند :
- کل املاح محلول در آب (T.D.S.)
- میزان SAR سدیم موجود در آب نسبت به سایر کاتیون ها.
- غلظت کربنات و بی کربنات.
- میزان یون های کلرید.
- pH آب.
- میزان ازت نیتراتی و آمونیاکی
میزان SAR سدیم موجود در آب نسبت به سایر کاتیون ها.
نسبت مقدار سدیم به مقدار کاتیون ها در آب کشاورزی می تواند بررشد گیاهان موثر باشد. تاثیرات مستقیم آن به دلیل انباشت آن درگیاه است. دراثر عبور آب با غلظت سدیمppm 120 از خاک، آثار خسارت روی گیاه ظاهر میشود. یون سدیم به طور معمول در ریشه و بخشهای پایین درختان مجتمع مینمایند و پس از سخت نمودن این بخش ها آزاد میگردد و پس از رسیدن به برگها موجب سوختگی آنها می شود.
میزان یون های کلرید در آب
یونهای کلرید به وسیله ریشه جذب و به بخش های مختلف گیاه می رسند و مانند سدیم در برگ جمع می گردد. علامت سمیت کلرید در گیاه با علامت های سمیت سدیم تفاوت دارد. در مسمومیت ایجاد شده توسط یون های کلرید سوختگی و خشکیدگی نوک برگ های مسن و در اثر شدت بیشتر در حاشیه برگها پیشرفت می نماید و در سوختگی شدید موجب ریزش زودرس برگ ها می گردد. در تجزیه شیمیایی برگ معمولا حد مجاز یون کلرید در برگ خشک گیاهان 0.3 الی 0.5 درصد میباشد که برحسب گیاهان مختلف متفاوت می باشد و هرگاه از این مقدار تجاوز کند مسمومیت شروع می شود . گاهی دم برگ برخی از گیاهان مانند درخت مو را برای تجزیه شیمیایی استفاده مینمایند. جدول زیر تحمل گیاهان مختلف را در برابر یون های کلرید موجود در شیره اشباع خاک در حالتی که به دور از بروز سوختگی های برگ مورد نظر باشد نشان می دهد.
میزان ترکیبات بور B در آب
بور B به میزان نسبتا کم مورد نیاز گیاه می باشد و عناصر اساسی رشد گیاه است ولی هرگاه میزان آن زیاد شود در گیاه ایجاد مسمومیت می نماید. تعداد کمی از نهرهای سطحی با مشکل بور B روبرو هستند و غلظت آن بیشتر در آب چاه ها و چشمه های آب گرم و یا در نزدیکی های شکاف های زلزله یافت می گردد. در بسیاری از گیاهان حساس هنگامی که میزان بور B در پهنک برگ ازppm 300-250 بر مبنای وزن خشک بیشتر شود علامت های مسمومیت مشاهده می شود.
تحمل تعدادی از گیاهان در برابر ترکیبات بور موجود در آب
میزان ازت نیتراتی و آمونیاکی در آب
ازت اعم از فرم نیتراتی یا آمونیاکی به طور معمول موجب رشد گیاه می گردد ولی هرگاه میزان آن به مقدار زیاد موجود باشد موجب تولید مشکلات در گیاه می گردد. ازت موجود در آب آبیاری مشابه ازت موجود در کودهای شیمیایی می باشد.هرگاه میزان ازت در آبیاری بیشتر ازppm 30 باشد موجب مشکلات زیاد در گیاهان حساس به ازت می گردد ولی در گیاهان متحمل تر، بیشتر از مقدار بالا موجب تولید یک محصول کیفی و کمی خواهد شد . به هر ترتیب با استفاده از اطلاعات موجود لازم است که میزان ازت برای هرگیاه مشخص شود.
pHآب
pH آب میزان اسیدی یا قلیایی بودن آن را تعیین می کند. به طول معمول دامنه تغییرات pH مناسب آب آبیاری از 6.5 تا 8.4 میباشد و در این دامنه گیاه از رشد مناسبی برخوردار می باشد. برای بهبود بخشیpH پایین یا مشکل اسیدیته آب یا خاک از آهک و برای بهبود بخشی pH بالا یا مشکل قلیایی بودن خیلی زیاد از گوگرد گچ و سایر مواد اسیدی می توان استفاده کرد.
