آزمایش خاک کشاورزی

زمان مورد نیاز برای مطالعه: 6 دقیقه

آزمایش خاک کشاورزی

آزمایش خاک کشاورزی به منظور تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مانند شوری ، درصد سدیم ، املاح آب ، اسیدیته ، ساختار و بافت خاک ، دانه بندی ، کربنات ، بی کربنات ، قلیائیت و گچ و آهک و حضور مواد مغذی تشکیل دهنده خاک می باشد. که با تعیین کیفیت خاک می توان ترکیبات آن را برای رشد گیاه و درختان بدست آورد  تعیین کرد که آیا نیاز به اضافه کردن کود یا سایر افردونی به خاک وجود دارد یا نه. بنابراین آزمایش خاک کشاورزی روشی موثر برای جلوگیری از کمبود مسمومیت‌ها غذایی است.

آزمایش خاک کشاورزی برای تعیین کیفیت خاک

بهترین زمان برای نمونه برداری قبل از کشت گیاه و و فصول رشد گیاه می باشد به طور معمول بهترین زمان پاییز یا بهار می باشد. که پس از آن آمایش های شیمیایی بر روی نمونه خاک انجام شده و مشخص می گردد که کیفیت آب به چه صورتی خواهد بود.

پارامتر ها آزمایش خاک کشاورزی

پارامتر های آزمایش خاک کشاورزی
پارامتر های آزمایش خاک کشاورزی

 

در صورت نیاز می‌توان میکرو نوترینت‌ها مانند آهن یا بور و مس‌  و منگنز را نیز به پارامتر های اضافه کرد.نمونه خاکی که برای آزمایش ارسال می شود باید حداقل حدود ۱ تا ۲ کلیوگرم خاک یکدست و از عمق تقریبا ۳۰ سانتی متری و سطحی خاک مزرعه در یک پاکت پلاستیکی ریخته شود و آن نیز خود در پاکت دیگری قرار داده شود و سپس برای آزمایشگاه ارسال شود. به طور کلی اراضی دارای ۱۰ هکتار زمین کشاورزی بعنوان یک نمونه در نظر گرفته می شود البته به شرطی که کل مزرعه یک کشت داشته باشد و تقریبا یکدست باشد و در صورتی که مشخص شود که کیفیت خاک در یک مزرعه متفاوت است از نقاط مختلف نمونه‌های متعدد باید تهیه شود.

آزمایش خاک کشاورزی و تعیین کاربری خاک برای رشد گیاه

نمونه برداری آزمایش خاک کشاورزی

 

روش های متفاوتی برای نمونه برداری وجود دارد. بر حسب کاربری روش های متفاوتی برای نمونه وجود دارد. روش های زیر برای نمونه از خاک ارائه شده است:

  • روش محور مختصات
  • روش شبکه بندی
  • روش چند ضلعی
  • روش زیگزاگی

روش نمونه برداری خاک کشاورزی

در نمونه برداری باید دقت کنیم که خاک با نمونه خاص دیگری تماس نداشته باشد. نمونه باید از محلی برداشت شود که تعیین کننده تمام محل باشد. عمق نمونه برداری بر حسب گیاه متفاوت است. نمونه‌ها باید در هوای آزاد خشک شوند.

در نمونه برداری آزمایش خاک برای هر 10 هکتار زمین کشاورزی یک نمونه کافی می باشد. مگر اینکه جنس زمین، محصول کاشته شده و یا جنس کود مورد استفاده متفاوت باشد. اگر مساحت زمین بیشتر باشد یا محصول کاشته شده و یا جنس کود استفاده شده متفاوت باشد باید تعداد نمونه را افزایش داد. در موقع نمونه برداری از زمین کشاورزی باید دقت شود که 6 ماه قبل از نمونه برداری از هیچ نوع کودی برای زمین استفاده نشود.

بهترین زمان نمونه برداری برای مزارع قبل از کاشت محصول و یا بعد از برداشت آن می باشد. برای باغات نیز قبل از کاشت نهال و در صورت احداث باغ، اواخر زمستان تا اوایل بهار و یا اواخر تابستان تا اوایل پاییز بهترین زمان نمونه برداری می باشد. زمین خیلی خیس و گلی از آنجایی که رفت و آمد نمونه بردار را مختل می کند برای نمونه برداری مناسب نیست و زمین خیلی خشک نیز به دلیل آنکه ابزارهای نمونه برداری از جمله مته نمونه برداری و بیل به دشواری به زمین فرو می روند نیز مناسب نمی باشد. بهترین شرایط نمونه برداری پس از گذشت سه روز بعد از آبیاری می باشد که به این حالت زمین اصطلاحاً گاورو می گویند.

نمونه برداری در زمین‌هایی که شکل هندسی منظمی دارد به این صورت است که ابتدا قطرهای زمین مورد نظر را ترسیم کرده و از محل تلاقی قطرها یک نمونه برداشته و از راس قطرها با کمی فاصله به مرکز چهار نمونه دیگر نیز برمی‌داریم (شکل 1). ولی در زمین‌هایی که شکل آنها نامنظم است نمونه بردار باید به صورت زیگزاکی و مارپیچی حرکت کرده و هر کجایی که تغییر جهت می دهد باید یک نمونه بگیرد (شکل 2).

 

شکل 1

 

شکل 2

نمونه برداری از خاک باغ

نمونه برداری از باغ با زمین زراعی متفاوت می‌باشد و در تعیین دقت آزمایش انجام شده بسیار تعیین کننده است. چرا که نمونه‌ای که گرفته می‌شود باید نماینده کل زمین باشد.  برای نمونه برداری از باغ باید به مساحت و یکنواختی باغ توجه کرد. برای باغ‌هایی که مساحت آن بالای 2 هکتار است و همین طور دارای خاک یکنواخت نیستند ابتدا باید زمین را به قطعات یکنواخت و کوچک‌تر تقسیم کرد. در هر قطعه  6 درخت سالم را انتخاب کرده به طوری که این 6 درخت باید نماینده 80 درصد کیفیت خاک کل باغ باشد. در وسط نصف بیرونی سایه‌انداز هر کدام از درخت‌ها چاله‌ای به عمق 90 سانتی‌متر کنده و از دیواره آن یک لایه خاک به عرض 8-10 سانتی‌متر و به عمق 2-3 سانتی‌متر در سه عمق 0-30، 30-60 و 60-90 به داخل خاک‌انداز یا بیلچه‌ای که داخل چاله گذاشته‌اید بریزید و نمونه هر عمق را در یک سطل جداگانه بریزید. این عمل را برای پنج درخت دیگر نیز انجام داده و نمونه هر عمق را به نمونه موجود در سطل همان هم بریزید و در نهایت نمونه هر سطل را باهم میکس کنید و در نهایت به آزمایشگاه ارسال کنید.

نحوه نمونه برداری فوق نمونه برداری مرکب می‌باشد که بهترین نوع نمونه برداری است. نمونه برداری مرکب به این صورت است که از نقاط مختلف باغ یا مزرعه بر حسب مساحت نمونه برداری در عمق های مختلف انجام می شود. در آخر  همه نمونه‌ها بر حسب عمق با هم مخلوط می کنند و یک نمونه از هر عمق بدست می آورند. بعد نمونه برداری نمونه مورد نظر را باید جلو آفتاب پهن کرد تا خشک شود.

عمق های نمونه برداری نیز بر حسب نوع و سن گیاه کشت شده با هم فرق می کند. در حالت کلی عمق نمونه برداری از خاک برای گیاهان مختلف به صورت جدول زیر (جدول شماره 1) است. تعداد نمونه های برداشته شده حداقل باید 10 تا در عمق های ذکر شده برای هر نوع گیاه باشد. مثلا برای نمونه برداری از چمن باید 10 نمونه از عمق 0- 8 سانتی متری و 10 نمونه نیز از عمق 8- 15 سانتی متری برداشت.

 

جدول 1

ابزارهای نمونه برداری:

  • مته نمونه برداری (Auger) استوانه ای که برای نمونه برداری از خاک های شنی و خشک استفاده می شود؛
  • مته نمونه برداری مارپیچی برای نمونه برداری از خاک های مرطوب مناسب می باشد؛
  • بیلچه و بیل دستی (در نبود مته از این ابزارها استفاده می شود.).

 

نمونه برداری با مته به این صورت است که با چرخاندن دسته آن خاک در انتهای آن جمع می شود در صورت نمونه برداری با بیل یا بیلچه باید گودالی به شکل V کند و از کناره های گودال V شکلی، 3 الی 4 سانتیمتر  خاک (به اندازه یک الی دو کیلوگرم) جدا کرد. نمونه برداشته شده را باید در کیسه های پلاستیکی زیپ دار ریخت. بعد از آن باید اطلاعات نمونه را نوشته و با یک برچسب به کیسه نمونه چسبانده  و به آزمایشگاه منتقل داد.

اطلاعات روی برچسب نمونه خاک:

  • نام زارع
  • نام نمونه بردار
  • اسم مزرعه
  • محل مزرعه
  • جنس خاک
  • نوع محصول
  • محصول مورد کشت در آینده
  • کشت قبلی
  • عمق نمونه برداری

تفسیر نتایج آزمایش خاک کشاورزی

۲ پارامتر در تفسیر نتایج خاک کشاورزی بسیار با اهمیت است. غلظت بحرانی و حد کفایت عناصر غذایی 

 غلظت بحرانی حدی از غلظت عنصر غذایی است که بالاتر از آن گیاه نسبت به مصرف کود عکس العمل نشان نمی‌دهد ولی پایین تر از آن، گیاه نسبت به مصرف کود عکس العمل مثبت نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، غلظت بحرانی، غلظتی است که در آن حداکثر 90تا 95درصد عملکرد را داشته باشیم. اگر غلظت از آن حد کمتر شود کاهش عملکرد و رشد مشاهده می‌شود. بعد از اینکه نتایج را تفسیر کردیم و داده‌ها به مقادیر کم، متوسط، اپتیمم(حدی از غلظت عنصر غذایي که نه کمبود دارد و نه زیادي) و زیاد طبقه بندی شدند به مرحله توصیه کودی می‌رسیم.

 

مقالات پیشنهادی

آزمايش حضور كليفرم ها

آزمایش حضور کلیفرم ها آزمايش حضور كليفرم ها به روش most probable number  جهت تشخیص  باکتری های شاخص گروه کلیفرم کل و کلیفرم مدفوعی است.در این آزمایش most probable number  یا به اختصار mpn ابتدا نمونه ها را به 9 عدد لوله که دارای غلظت های متفاوت محیط کشت می باشند اضافه می کنیم. 3 […]

آزمایشگاه آب و فاضلاب تهران

آزمایشگاه آب و فاضلاب تهران : پايش كيفي آب شامل آزمایش آب آشامیدنی ، آزمایش آب چاه ، آزمایش آب استخر و همه آزمایش های آب و پساب در آزمایشگاه آب و فاضلاب تهران انجام می گیرد. آنالیز آب فعاليت متمركزي است كه براي بررسي ويژگي هاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي آب در ارتباط با بهداشت […]

آزمایش cod فاضلاب

آزمایش cod فاضلاب : آزمایش cod فاضلاب در تعيين ميزان اكسيژن مورد نياز شيميايي،(COD) اكسيژن معادل آن بخش از مواد آلي نمونه، كه مي تواند بـه وسيله يك عامل اكسيد كننده قوي به طريق شيميايي اكسيد شود اندازه گيـري مي شود. ميزان CODدر طراحی تصفیه خانه فاضلاب صنعتي و كنترل تصفيه خانه فاضلاب مهم است.  معمولا BODميـزان […]

خُردمغذی های شبه فلزی و نافلزی

 خُردمغذی های شبه فلزی و نافلزی (Semi-metallic and non-metallic micronutrients) خُردمغذی های شبه فلزی و نافلزی : بور، سیلیکون و آرسنیک از متداول ترین شبه فلزات خُردمغذی و فلوئورید، ید و سلنیوم از متداول ترین نافلزات خُردمغذی در آب های طبیعی هستند. در این بخش، بور، سیلیکون و فلوئورید بحث می شوند. بور عنصرر بور […]

آزمایش آب معدنی برای گرفتن مجوز

آزمایش آب معدنی برای گرفتن مجوز آزمایش آب معدنی برای گرفتن مجوز بسته بندی آب معدنی اولین گام در این زمینه می باشد. شرکت آب راهبر محاسب یک شرکت آزمایشگاهی می باشد که کلیه پارامترهای مربوط به آب معدنی را آنالیز می کند. در واقع سازمان ملی استاندارد یک سری پارامترها را برای تعیین کیفیت […]

اکسیژن مورد نیاز شیمیایی cod

اکسیژن مورد نیاز شیمیایی cod : اکسیژن مورد نیاز شیمیایی cod ، یکی از پارامتر هایی است که در تصفیه فاضلاب دارای اهمیت است.  مقدار اکسیژن مورد نیاز برای اکسیداسیون شیمیایی مواد آلی قابل تجزیه بیولوژیکی و غیـر قابـل تجزیـه بیولوژیکی بـه عنـوان اکسـیژن مـورد نیاز شیمیایی از جمله معیارهای متداول برای معرفی میزان آلودگی مواد […]

نیترات در آب

نیترات در آب از نظر علمي نیترات در آب محصول نهايي تثبيت هوازي تركيبات نيتروژن دار به عنوان پايدارترين تركيب اكسيژن دار آنها محسوب مي شود.  نیترات به مقدار زياد در آب محلول است. از نظر شيميايي اين تركيب واكنش پذير نبوده و تنها ميكروب ها قادر به احياي آن به نيتريت هستند. در آب هاي […]

سموم ارگانوکلره

سموم ارگانوکلره اندازه گیری سموم ارگانوکلره با دستگاه کروماتوگرافی گازی بر اساس استاندارد های EPA قابل انجام است. ترکیبات سموم ارگانوکلره از مهمترین سموم آلی و دسته بزرگی از حشره کش های دفع آفات را تشکیل میدهند.استفاده از سمومارگانوکلره برای مقاصد کشاورزی و بهداشت عمومی در کشور ما ، موجب آلودگی گسترده محیط زیست شده است. […]

شرکت آبرام گواهینامه استاندارد ایزو 17025 را دریافت کرد

شرکت دانش بنیان آبرام گواهینامه استاندارد ایزو 17025 را دریافت کرد در طی خبری منتشر شده از سایت رسمی مرکز تایید صلاحیت ایران، شرکت دانش بنیان آب راهبر محاسب (آبرام) موفق به دریافت گواهینامه استاندارد ایزو 17025 شده است. شرکت دانش بنیان آب راهبر محاسب (آبرام) که در سال 1401 اقدام به دریافت گواهینامه استاندارد 17025 […]

هضم با اسید نیتریک

هضم با اسید نیتریک هضم با اسید نیتریک یکی از روش های هضم نمونه های آب و خاک برای اندازه گیری فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی یا دستگاه ICP می باشد. همانطور که تغییرات زیادی در سطوح غلظت های فلزات توسط تکنیک های دستگاهی وجود دارد و همچنین نیاز به به دستیابی به غلظت […]

نظرات کاربران

ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در وب سایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • مجموع دیدگاهها: 19
  • در انتظار بررسی: 4
  • انتشار یافته: 10

عباس گفت:

سلام
آسانترین را برای ازمایش خاک

developer گفت:

ارسال نمونه خاک برای آزمایشگاه

حسین گفت:

با سلام
برای تعیین کیفیت خاک باغ انگور چه نوع آزمایشاتی نیاز هست؟
با تشکر

developer گفت:

سلام و وقت بخیر..
آزمایش های روتین خاک باید انجام شود پارامتر های ماکرو ، میکرو و بور

سعید تهرانی گفت:

با سلام
هزینه ازمایش خاک جهت مشخص شدن حاصلخیزی چقدر است ؟

developer گفت:

سلام هزینه حدوی آزمایشات خاک کشاورزی 500 هزار تومان می باشد

mohammad گفت:

ببخشیدمااینجا ازمایش خاک نداریم میشه فرستاد

علی اکبر سایلی گفت:

سلام آزمایش برگ برای تشخیص کمبود مواد مغذی خاک هم انجام میدید ؟ هزینه آزمایش چقدر میشه ؟

developer گفت:

سلام و عرض ادب
آزمایش برگ انجام نمی دهیم ما.

سوالی دارید؟ منتظر تماس شما هستیم

برای دریافت مشاورۀ رایگان، همین حالا با کارشناسان ما تماس بگیرید