آزمایش کلر آب

زمان مورد نیاز برای مطالعه: 6 دقیقه

آزمایش کلر آب:

آزمایش کلر آب و كلر و تركيبات كلر ،‌ مانند هيپوكلريت سديم و هيپوكلريت كلسيم ، به مقدار زياد براي گندزدائي آبهاي آشاميدني مخصوصاً در آمريكا ، بكار مي رود . هنگامي كه كلرزني به خوبي شناخته و به كار رود ، روشي است عملي ، بي خطر و مؤثر براي نابود ساختن ارگانيسم هاي بيماري زا . گندزدائي آب با كلر چندين نفع ثانويه نيز دارد . كلر براي كندزدائي تانك هاي ذخيره و لوله هاي آب براي اكسيداسيون آهن ،‌ منگنز و هيدروژن سولفوره ، و كنترل مزه ها ، يون ها ، ‌آلگ ها و توده هاي شناور موجودات زنده مفيد و مؤثر است. براي درك شيمي كلر در آب ابتدا واكنش كلر با آب مقطر را در نظر مي گيريم. مقدار كلر باقي مانده در آب مقطر مستقيماً بستگي به مقدار كلر اضافه شده دارد.

براي مثال اگر 2 ميلي گرم در ليتر كلر به آب مقطر اضافه شود كلر باقي مانده 2 ميلي گرم در ليتر خواهد بود. كلر با آب تركيب شده اسيد هيپوكلرو و اسيدكلريدريك توليد مي نمايد. به طور كلي كلرور براي سلامتي انسان ضرري ندارد و حد مجاز آن از طرف اداره بهداشت آمريكا 250 ميلي گرم در ليتر توصيه شده است چنانچه از اين مقدار بيشتر باشد طعم آب تغيير نموده و ازدياد تدريجي آن باعث شوري آب مي گردد. در بعضي نقاط جهان مردم به اب شور عادت نموده اند،به طوري كه 2000-900 ميلي گرم در ليتر آب كلرور دار مصرف مي نمايند.

برای تعیین غلظت یون کلراید در آب از روش آرژانتومتری استفاده می کنیم که در این روش از اندازه گیری نیترات نقره استفاده می کنند و بر اساس مقدارنیترات نقره به مقدار کلراید در آب پی می برند. و از محلول کرومات پتاسیم برای نشان دادن آخر واکنش استفاده می کنیم. روش دیگری که برای سنجش کلرایددر آب وجود دارد روش پتانسیل سنجی است. روش سومی که برای سنجش میزان یون کلراید در آب استفاده می شود روش تیتریمتری با نیترات جیوه است. که هر سه روش به تفضیل در زیر بیان شده اند.

آزمایش کلر آب به روش موهر

محلول های مورد نیاز:

  • محلول نیترات نقره 0.1 مولار
  • محلول کرومات پتاسیم بعنوان معرف

شرح آزمایش:

بورت را از محلول نیترات نقره0.1 مولار پر کنید. با پیپت، مقدار 25 میلی لیتر از نمونه را برداشته و در یک ارلن 250 میلی لیتری بریزید. حدود 2 تا 3 قطره از شناساگر کرومات پتاسیم را به نمونه اضافه کنید و تکان دهید سپس با محلول نیترات نقره تیتر کنید. در ابتدا بخاطر وجود یون کلر در نمونه رسوب سفید کلرید نقره تشکیل می شود. به محض اینکه یون های کلر تمام شد کاتیون های نقره اضافی با شناساگر کرومات واکنش داده و رسوب نخودی رنگ حاصل می گردد. که ناشی از تشکیل کمپلکس کرومات نقره است و رنگ محلول ازرنگ زرد به رنگ زرد تیره(نخودی رنگ) در می آید. نقطه ی پایانی واکنش با این تغییر رنگ همراه است.

محاسبات :

آزمایش کلر آب به روش پتانسیل سنجی:

این روش یک روش نسبتا ارزان و دقیق برای اندازه گیری کلرید در آب است. دراین روش از یک پیل الکتروشیمیایی برای اندازه گیری غلظت کلراید در آب استفاده می شود..

دستگاه های لازم

  • الکترود مرجع که بتواند در طول عمل تیتراسیون پتانسیل ثابتی را ایجاد کند.
  • الکترود شناساگر که نسبت به غلظت یکی از ترکیبات در واکنش حساس باشد.
  • وسیله ای مثل متر که ولتاژ الکترود شناساگر را نسبت به الکترود مرجع اندازه گیری نماید.
  • وسیله ای برای همزدن سیستم

آماده سازی الکترود نقره

برای تمیز کردن الکترود نقره آن را به مدت چند دقیقه در اسید نیتریک غلیظ قرار می دهیم.الکترود نقره را در کف بشر قرار می دهیم یک سر آن را به صورت یک سیم پیچ تخت حلقه زده، اسید(6 مولار) را روی ان می ریزیم ،بعد ازچند دقیقه الکترود را خارج کرده و با آب مقطر آن را می شوییم.

بعد از تمیز کردن الکترود یک سر الکترود را با یک گیره به یک سیم سربی وصل می کنیم و سر دیگر الکترود را داخل یک بشر 150 سی سی که واجد الکترودمرجع مس است قرار می دهیم.سیم متصل به الکترود نقره را به پایانه ی مثبت یک ولت متر وصل می کنیم.

آماده سازی الکترود مرجع مس

برای ساخت یک الکترود مرجع مس،ابتدا یک لوله ی شیشه ای به قطر داخلی 8 میلی متروطول 6 اینچ تهیه میکنیم یک نخ کتان را طوری در یکی از سرهای شیشه قرار میدهیم که نصف طول ان به داخل لوله قرار بگیرد.

در انتهای لوله یک در پوش لاستیکی به ابعاد 14 – 20 قرار می دهیم. یک قطعه از سیم مسی به عنوان الکترود به طول لوله شیشه ای تهیه می کنیم. و آن را به وسیله براده ی فولاد تمیز می کنیم تاکاملا براق شود.و سپس آن را می شوییم.به کمک گیره یک طرف سیم سربی را به یک سیم مسی وصل می کنیم و طرف دیگر آن را داخل لوله شیشه ای سرباز قرار می دهیم.

بورتی را از محلول نیترات نقره ی 0.004 مولار پر می کنیم. با استفاده از مزور 50 سی سی از نمونه را بر داشته داخل بشر می ریزیم. دستگاه ولت متر را روشن می کنیم و دامنه آن را بین 0 تا 2 تنظیم می کنیم. ولتاژ را ثابت می کنیم. حال از ماده تیترانت به نمونه اضافه می کنیم و مخلوط را هم می زنیم. تیتراسیون را تا زمانی ادامه می دهیم که به ازای افزودن ماده تیترانت فقط حدود 2 تا 3 میلی ولت در ولتاژ تغییر داشته باشیم.

منحنی داده ها را در مقابل مقدار نیترات نقره رسم می کنیم. در این منحنی نقطه ی هم ارزی به وسیله ی تعیین نقطه ی عطف منحنی مشخص می شود. حجم نیترات نقره را در این نقطه می خوانیم و غلظت هم ارز با این حجم از نیترات نقره را به دست می آوریم.سپس غلظت یون های کلر در نمونه را می توان بااطلاع از استوکیومتری نقره با یون کلر محاسبه کرد.

آزمایش کلر آب به روش تیتریمتری نیترات جیوه

این روش تعیین غلظت یون کلراید به وسیله ی تیتراسیون نمونه اسیدی با نیترات جیوه در حضور یک شاهد است.

محلول های مورد نیاز آزمایش کلر آب

  • نیترات جیوه
  • ماده شیمیای شاخص – اسیدی کننده

روش آزمایش:

نمونه را داخل یک ارلن می ریزیم ماده شیمیایی اسیدی کننده را به ان اضافه میکنیم تا پی اچ حدود8.2 تا 3.2 شود. نمونه را با نیتریت جیوه تیتر میکنیم،نقظه پایانی تشکیل رنگ ازغوانی است.

تجزیه و تحلیل آزمایش کلر آب

در روش موهر تشکیل یک رسوب ثانوی با رنگ مشخص اساس تعیین نقطه ی پایانی در روش موهر است. این روش در مقیاس وسیعی برای تیتراسیون یون کلراید،برمیدبا محلول استاندارد نیترات نقره اعمال شده است. یون کرومات نقش شناساگر رادارد و نقطه ی پایانی با ظهور رسوب قرمز آجری کرومات نقره مشخص می شود.

کمترین مقدار نقره کروماتی را که باید تشکیل شود تا چشم قادر به رؤیت آن باشد نمی توان با محاسبه به دست آورد.در واقع کسب چنین اطلاعاتی فقط ازطریق تجربی میسر است.برای تصحیح خطای تیتراسیون حاصل باید در هنگام آزمایش،حجم مصرف شده توسط یک شناساگر شاهد را نیز تعیین کنیم.این شاهد نقش یکرنگ استاندارد مناسب برای تیتراسیون را به ما می دهد.

در روش پتانسیل سنجی تعیین غلظت یون کلراید آسان است اما به تعدادبیشتری از وسایل آزمایشگاهی نیاز است. که در همه ی آزمایشگاه ها وجودندارد. و آماده سازی وسایل کمی مشکل است و در اکثر آزمایشگاهها متصدیان ترجیح می دهند از روش تجربی تیتراسیون استفاده کنند.البته شایان ذکر است که روش تیتراسیون جزء روش های قدیمی و تقریبا منسوخ شده است.

از آنجایی که جیوه یک ماده خطرناک و سمی است روش سوم نسبت به دو روش قبلی کمتر پیشنهاد می شود.

مقالات پیشنهادی

آلودگی میکروبی استخر

آلودگی میکروبی استخر آلودگی میکروبی استخر شامل  انواع بیماريهاي باکتریایی، ویروسی، قارچی و انگلی بوده و تدوین معیارهاي بهداشتی، به منظور جلوگیري از بیماريهاي منتقله از آب آلوده نیز یکی از مهمترین عواملی است که در سالم سازي آب استخرها و سلامت شناگران تأثیر مستقیم دارد. در بررسی کیفی آب استخرهاي شنا، عوامل فیزیکی و […]

اندازه گیری کربنات و بی کربنات

اندازه گیری کربنات و بی کربنات : اندازه گیری کربنات و بی کربنات با روش تیتراسیون می باشد که برای محاسبه قليائيت نیاز به تعیین غلظت های کربنات و بی کربنات بر حسب کربنات کلسیم است. قليائيت آب بر اثر وجود يكي از تركيبات كربنات ، بي كربنات و هيدروكسيد ها حاصل ميگردد. معرف فنل فتـالئين […]

اندازه گیری مواد آلی آب

اندازه گیری مواد آلی آب اندازه گیری مواد آلی آب بمنظور اندازه گیری مواد و سموم شیمیایی در آب مانند حشره کش ها ، آفت کش ها و نظایر آنها در منابع آب آشامیدنی یکی از شاخص های مهم در تعیین آلایندگی آب می باشد. این سموم شامل آلدرین ، آندرین، هپتا کلر، هپتاکلرپوکسید ، […]

ترکیبات آلی نیتروژن دار

ترکیبات آلی نیتروژن دار از نظر شیمی تجزیه، نیتروژن آلی به نیتروژن مقید در مواد آلی با حالت اکسایش 3- گفته می شود؛ به طوری که بتوان آن را با روش کِلدال اندازه گیری کرد. در روش کِلدال، نیتروژن تمام ترکیبات آلی نیتروژن دار اندازه گیری نمی شود؛ بلکه نیتروژن مواد آلی طبیعی همچون پروتئین […]

عوامل بیماری های منتقله از آب

عوامل بیماری های منتقله از آب سه گروه از عوامل بیماری های منتقله از آب شامل باکترى ها، ویروس ها و تکیاخته ها مىباشد که در جدول زیر خواص و مشخصات آنها نشان داده شده است.  باکتري ها باكترى ها ارگانيسم هاى تك سلولى هستند كه به طور متداول اندازه آنها در محدوده ١٠ تا […]

آزمایش آب در نفت خام

آزمایش آب در نفت خام : آزمایش آب در نفت خام  دارای اهمیت است ، چراکه دنياي امروز تا حد زيادي به نفت وابسته است. مصرف روزانه نفت دنيا چيزي حدود 85 ميليون بشكه در روز است. هواپيماها، كشتي‎ها، قطارها و خودروها، از فرآورده‎هاي نفتي به عنوان سوخت استفاده مي‎كنند. در نيروگاه‎ها، كارخانه‎ها، ادارات و […]

ترکیبات آلی فرار

ترکیبات آلی فرار حدود ۲۰ درصد منایع آب زیز زمینی توسط ترکیبات آلی فرار مصنوعی (Volatile Organic Chemicals) آلوده شده اند که سلامت جامعه را تهدید می کند. زیرا که ۸۰ درصد منایع توزیع آب از طریق منایع آب زیر زمینی تامین می گردد و در مناطق روستایی ۹۵ درصد از آب های زیر زمینی […]

آزمایش منگنز آب

آزمایش منگنز آب

آزمایش منگنز آب: هدف از آزمایش منگنز آب ، ارائه ی روشی برای اندازه گیری منگنز کل(که شامل منگنز محلول، معلق و ترکیبات آلی حاوی منگنزاست ) موجود درآب های سطحی و آشامیدنی با استفاده از روش طیف سنجی است.این روش برای اندازه گیری منگنز درگستره ی غلظتی0.01 تا 5 میلی گرم در لیترکاربرد دارد. برای آزمایش منگنز […]

تفاوت آب آشامیدنی با آب معدنی

تفاوت آب آشامیدنی با آب معدنی تفاوت آب آشامیدنی با آب معدنی ، در میزان کل املاح محلول در آب از جمله تفاوت در میزان غلطت سختی کل، کلسیم، منیزیوم، سدیم، پتاسیم،سولفات ،کلراید، نیترات، نیتریت، و سایر پارامتر های تعیین کننده است. اما اینکه آب آشامیدنی بهتر است یا آب معدنی باید میران این پارامتر […]

کیفیت آب شرب تهران

کیفیت آب شرب تهران

کیفیت آب شرب تهران : کیفیت آب شرب تهران به عوامل فیزیکی، شیمیایی و میکروبی آب بستگی دارد. زندگي سالم مرهون داشتن محيطي سالم و عاري از هر گونه آلودگي است. امروزه ما انسان ها بدليل فراموشـي و عدم توجه به مسايل بهداشتي اقدام به دفع فاضلاب هاي شهري و صنعتي، دفع زباله هاي معمولي و […]

نظرات کاربران

ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در وب سایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • مجموع دیدگاهها: 13
  • در انتظار بررسی: 0
  • انتشار یافته: 13

کورش گفت:

سلام

متشکرم

کریمی گفت:

با تشکر از برنامه آموزشی شما//ک

abramlab گفت:

خواهش میکنم

ایمان گفت:

سپاس از توضیحات کاملتون

شریفه گفت:

سلام ، چرا در روش نیترات جیوه محیط باید اسیدی باشد؟

رضانیا گفت:

سلام روش اندازه گیری کلر گیاهی راکسی بلده؟

developer گفت:

سلام نه متاسفانه دانشی نداریم در این زمینه

رامین کریم پور گفت:

با سلام و عرض ادب ، اگه اجازه بدید از مطالبی که توی سایت قرار دادید دانلود کنم. با سپاس رامین کریم پور

developer گفت:

بله حتما

مهدی گفت:

باسلام.ضمن تشکر از اطلاعات جامع و مفید.ممنون میشم اگه محاسبات روش موهر رو بزارید

developer گفت:

با سلام و احترام
محاسبات روش موهر به صفحه اضافه گردید.

مهرداد گفت:

سلام عدد 35450 از کجا آوردین

developer گفت:

جرم مولی کلر ضرب در 1000 هستش

سوالی دارید؟ منتظر تماس شما هستیم

برای دریافت مشاورۀ رایگان، همین حالا با کارشناسان ما تماس بگیرید