آلودگی آبهای زیرزمینی

تعدادی از آلاینده های شیمیایی عامل اصلی آلودگی آبهای زیرزمینی می باشند که در نتیجه تماس بلندمدت از طریق آب آشامیدنی باعث اثرات سوء بر سلامت انسان میشوند. با این حال، این تنها بخش بسیار کوچكی از مواد شیمیایی هستند که ممكن است از منابع مختلف به آب آشامیدنی برسند. مواد مورد توجه در اینجا برای اثرات محتمل آنها بر سلامتی ارزیابی شده اند و مقادیر رهنمودی تنها بر اساس نگرانی های بهداشتی وضع شده اند. احتمال اینكه هر ماده شیمیایی خاصی ممكن است در غلظتهای قابل توجهی در هر وضعیت خاصی در آب وجود داشته باشد میبایست به صورت مورد به مورد ارزیابی گردد. حضور مواد شیمیایی خاص ممكن است از قبل در داخل یك کشور مشخص باشد اما ارزیابی آن در دیگر کشورها ممكن
است سختتر باشد.

در اکثر کشورها، اعم از در حال توسعه یا صنعتی، متخصصان بخش آب احتمالا از تعداد مواد شیمیایی بعنوان آلودگی آبهای زیرزمینی که در غلظتهای قابل توجه در برخی منابع آب وجود دارند آگاه هستند. دانش محلی که از طریق تجربه عملی در طی یك دوره زمانی بدست آمده است بسیار ارزشمند است. بنابراین، حضور تعداد محدودی از آلاینده های شیمیایی در آب آشامیدنی معمولاً از قبل در بسیاری از کشورها و در بسیاری از سیستمهای
محلی شناخته شده اند. با این حال زمانی که مواد شیمیایی ایجادکننده خطر بهداشتی بالا در محیط پخش شوند اما حضور آنها ناشناخته باقی بماند، مشكلات قابل توجهی حتی بحرانهایی ممكن پیش آید. چون اثر بهداشتی کوتاه مدت آنها به جای تماس حاد توسط تماس مزمن ایجاد می گردد. چنین وضعیتی مثلا در مورد آرسنیك در آب زیرزمینی در بنگلادش و بنگال غربی در هند بوجود آمده است.

برای بسیاری از آلاینده ها، تماس با منابعی غیر از آب آشامیدنی صورت خواهد گرفت و این ممكن است در زمان وضع (و در نظر گرفتن نیاز به) استانداردها مورد ملاحظه قرار گیرد. این امر ممكن است در زمان در برآورد نیاز به پایش نیز مهم باشد. در برخی موارد، آب آشامیدنی یك منبع جزئی
تماس باشد و کنترل سطوح در آب اثر کمی بر تماس کلی دارد. در موارد دیگر، کنترل آلاینده در آب ممكن است به صرفهترین راه از لحاظ اقتصادی در کاهش تماس باشد. بنابراین استراتژیهای پایش آب آشامیدنی نباید به صورت مجزا از دیگر مسیرهای بالقوه تماس با مواد شیمیایی در محیط
زیست در نظر گرفته شوند.

آلودگی آبهای زیرزمینی ممكن است به روشهاي مختلف طبقه بندی شوند؛ با این حال، مناسبترین روش توجه به منبع اولیه (اصلی) آلاینده میباشد. یعنی گروه بندی مواد شیمیایی مطابق با جایی که کنترل ممكن است به طور موثری عملی باشد. این امر در شكل گیری رویكردهایی که جهت جلوگیری یا به حداقل رسانی غلظت به جای رویكردهایی که عمدتاً بر سنجش سطوح مواد آلاینده در آب نهایی متكی هستند، کمك میکند.
به طور کلی، رویكردها در مدیریت خطرات شیمیایی در آب آشامیدنی بین مواد شیمیایی که برای آنها منبع آب مسبب اصلی خطر بهداشتی است (کنترل آن، برای مثال، از طریق انتخاب منبع آب، کنترل آلودگی، تصفیه یا در هم آمیختن آبها تحت تأثیر قرار میگیرد) و مواد شیمیایی که ناشی از مواد
مورد استفاده در تولید و توزیع آب آشامیدنی هستند (که توسط بهینه سازی فرآیند یا مشخصه های محصول کنترل میگردد) متفاوت است. بنابراین برای این رهنمودها، مواد شیمیایی آلودگی آبهای زیرزمینی به پنج گروه منبع اصلی تقسیم میشوند که در جدول زیر نشان داده شده اند :

طبقه بندیهای آلودگی آبهای زیرزمینی ممكن است همیشه واضح نباشند. گروه آلاینده های با منبع طبیعی برای مثال شامل بسیاری از مواد شیمیایی میشوند که در نتیجه رها شدن از سنگها و خاكها توسط باران میباشند. در حالیكه برخی از آنها ممكن است در جایی که اختلالات زیست محیطی مانند مناطق معدن کاری وجود دارد ممكن است مشكل ساز شوند.

آلاينده های راديولوژيکی آلودگی آبهای زیرزمینی

آب زیرزمینی ممكن است حاوی مواد رادیواکتیو (رادیونوکلوئیدها) باشد. این مواد میتوانند برای سلامت انسان خطرساز باشند. این خطرات به طور نرمال در مقایسه با خطرات ناشی از میكروارگانیسم ها و مواد شیمیایی اهمیت کمتری دارد. به جز در موارد استثنایی، دوز تابش ناشی از بلعیدن رادیونوکلوئیدها در آب آشامیدنی نسبت به دوز دریافتی از دیگر منابع تابش بسیار کمتر است. مقادیر پیشنهادي راهنماي سازمان جهاني بهداشت براي رادیونوکلوئیدها آب شرب در پیوست زیر ارائه شده است. از نقطه نظر خطر بهداشتی، رهنمودها تفاوتی بین رادیونوکلوئیدهایی طبیعی و رادیونوکلوئیدهای ناشی از فعالیتهای انسانی قائل نمیشوند. با این حال، از نقطه نظر مدیریت خطر، تفاوت بین آنها در نظر گرفته میشود، چون در اصل، رادیونوکلوئیدهای انسان ساخت در نقطه ورود به سیستم تأمین آب اغلب قابل کنترل هستند. بر خلاف آن، رادیونوکلوئیدهای طبیعی میتوانند به طور بالقوه در هر نقطهای (یا چندین نقطه) قبل از مصرف وارد سیستم تأمین آب شوند. به همین دلیل، کنترل رادیونوکلوئیدهای طبیعی در آب آشامیدنی اغلب سختتر است.

رادیونوکلوئیدهای طبیعی در آب آشامیدنی اغلب دوزهای تابش بالاتری نسبت به رادیونوکلوئیدهای مصنوعی ایجاد میکنند و بنابراین نگرانی در مورد آنها بیشتر است. بهترین روش کنترل خطرات رادیونوکلوئیدی اتخاذ رویكرد مدیریت پیشگیرانه خطر به دنبال چارچوب آب آشامیدنی سالم و رویكرد ایمنی آب میباشد. سطوح غربالگری و سطوح رهنمودی برای رادیواکتیویته ارائه شده در این رهنمودها بر اساس آخرین پیشنهادات کمیسیون بینالمللی حفاظت رادیولوژیكی میباشند.
برخی سیستمهای تأمین آب آشامیدنی به خصوص آنهایی که منبع آب زیرزمینی دارند ممكن است حاوی رادن باشند که یك گاز رادیواکتیو است. اگرچه رادن میتواند از طریق رها شدن از آب شیرها یا در طی دوش گرفتن وارد هوای محیط سربسته ساختمانها شود، اما مهمترین منبع رادن در هوای محیط سربسته از طریق تجمع طبیعی آن از محیط ناشی میشود. در یك ارزیابی داده های تحقیقاتی بین المللی نتیجه گیری شد که به طور متوسط %90دوز رادن موجود در آب آشامیدنی به جای بلعیدن، از طریق استنشاق آن وارد بدن میگردد. در نتیجه وضع سطوح غربالگری و سطوح رهنمودی جهت محدود کردن دوز ناشی از بلعیدن رادن موجود در آب آشامیدنی معمولاً لازم نیست. در اقدامات غربالگری برای فعالیتهای آلفا و بتا gross alpha and gross betaسهم خانواده رادن در نظر گرفته خواهد شد چون که منبع اصلی دوز دریافتی از طریق بلعیدن رادن موجود در سیستمهای تأمین آب آشامیدنی میباشد.