تاثیر فاضلاب بر محصولات کشاورزی

تاثیر فاضلاب بر محصولات کشاورزی باعث ایجاد بیماری هایی از جمله شایع ترین این بیماري اسهال و بیماري کرم شلاقی می باشد،که در کشورهاي نظیر پاکستان که در آن به طور وسیعی از فاضلاب خام استفاده می کنند، به وفور دیده می شود. فاضلاب خام داراي مقدار متنوعی از عوامل بیماري زاي انسانی می باشد. غلظت این عوامل از ناحیه اي به ناحیه اي دیگر متفاوت است. تعدادي از این عوامل بیماریزا به مدت طولانی در محیط زیست به صورت زنده باقی می مانند که در این صورت بالقوه قابلیت انتقال به انسان را دارند.

عوامل باکتریایی نظیر ویبریوکلرا، سالمونلا تیفی، باسیل سیاه زخم، شیگیلا، عوامل ویروسی نظیر انواعی از هپاتیت هاي نوع Aو E عوامل تک یاخته اي مثل آمیب ژیاردیا و تخم انگل هاي پر یاخته اي نظیر کرم شلاقی، آسکاریس و … از طریق فاضلاب و لجن فاضلاب مصرف شده، ایجاد بیماري می کنند.

در مورد فاضلاب هاي شهري باید متذکر شد که چنانچه این فاضلاب ها دریافت کننده ي ادرار و مدفوع انسانی باشند علاوه بر مشکل تولید بو، دربردارنده ي عوامل بیماریزا می باشند که از نظر آلودگی محیط به ویژه منابع خاك و آب فوق العاده اهمیت
دارند. طبق بررسی هاي انجام شده در هرگرم مدفوع حدود یک میلیون باکتري اشریشیا کلی ، حدود 2.2× 107 عدد باکتري استرپتوکوك مدفوعی و مقادیر قابل توجهی اسپورکلاستریدیوم و انواع موجودات زنده بیماري زا وجود دارد. در صورتی که بر اساس استانداردها باید میانگین هندسی کلی فرم هاي مدفوعی کمتر از 1000 سی اف یو (cfu) در 100میلی لیتر و میانگین حسابی تخم هاي نماتدهاي روده اي کمتر از یک تخم در هر لیتر باشد.

آلودگی ناشی از تاثیر فاضلاب بر محصولات کشاورزی

•  هیدروکربن هاي هالوژنه(نظیر فوران ها ودي اکسین ها) که منابع آنها صنایع کاغذ سازي و آفت کش ها و … هستند.
•  مواد زائد صنعتی
•  فلزات سنگین نظیر آرسنیک، کادمیم و سرب

استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده با دو هدف تامین آب بیشتر و حفاظت محیط زیست از آلودگی ، یکی از راهکارهاي رفع مشکل تامین آب و یکی از منابع بالقوه براي آبیاري در کشاورزي که باید تاثیر فاضلاب بر محصولات کشاورزی نیز ارزیابی گردد. در برنامه ریزي هاي مربوط به استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده نوع مصرف، تعیین کننده میزان تصفیه، کیفیت آب تولیده شده و روش توزیع و مصرف آن می باشد.

به طور کلی فاضلاب هاي تصفیه شده به عنوان یکی از منابع غیر متعارف تامین آب مطرح بوده وحتی در شرایط خشکسالی نیز یکی از منابع آب مطمئن می باشد. بنابراین ضروري است که سازمان ها و نهاد هاي متولی کشاورزي و تامین آب  در زمینه روش هاي تصفیه و بازیافت آب از فاضلاب ها سرمایه گذاري و برنامه ریزي لازم را انجام دهند. پیش بینی می شود که فقط براي بخش کشاورزي در سال 1400به 118میلیارد متر مکعب (در مقابل 80میلیارد متر مکعب فعلی) آب نیاز می باشد.

بنابراین استفاده از فاضلاب تصفیه شده در کشاورزی منوط به ارزیابی دقیق تاثیر فاضلاب بر محصولات کشاورزی می باشد که به عنوان یک منبع تامین آب در نظرگرفته شود. لازم به ذکر است که در کشورهاي توسعه یافته باوجود تهدیدهاي کمتر زیست محیطی ناشی از بحران آب، در مقایسه با کشورهاي کم آب نظیر کشور ایران، تلاش هاي بسیار بیشتر و جدي تري صورت گرفته است. در امریکا استفاده از فاضلاب تصفیه شده براي آبیاري و مصارف صنعتی از سال 1928آغاز شده است. به عنوان مثال سالانه معادل 239میلیون مترمکعب آب بازیافتی (48درصد کل فاضلاب تصفیه شده) در کشاورزي ایالت کالیفرنیا مورد استفاده قرار می گیرد.