دتکتورهای کروماتوگرافی گازی

دتکتورهای کروماتوگرافی گازی یا آشکار ساز ها بخشی از دستگاه GC می باشند که به FID ، TCD،ECD، TIDو تقسیم بندی می شوند. در اینجا به نکاتی در مورد آشکارساز ها می پردازیم. قبل از مطالعه این مطلب سیر مطالب مرتبط به کروماتوگرافی گازی و دتکتور ها را مطالعه بفرمایید.

زمان پاسخ یک دتکتور

زمان پاسخ یک دتکتورهای کروماتوگرافی گازی عبارتست از زمان لازم براي پاسخ به یک تغییر در سیگنال. یک دتکتور خوب سریعاً به تغییرات پاسخ میدهد (زمان پاسخ کوتـاه) بیـشتر دتکتورهـاي معمـولی یـک زمـان ثابـت 20 msدارند.

Noise

عبارتـست از بـالا و پـایین رفـتن (نوسـان) نـاجور سـیگنال کـه توسـط نـامنظم شـدن خـط پایـه Base Lineمشخص میشود. نوفه یا Noiseبه دو طریق میتواند تشخیص داده شود:

• تکرار سریع که Noiseمیباشد.
• تکرار آرام که انحراف یا wanderمیباشد. حساسیتSensitivityیک سیستم، توسط Noiseتعیین میشود.

محدوده آشکارسـازي 

تحت محدوده منحنی کالیبراسیون خطی میباشد.

محدوده تعیین

 یک کمیت عددي است که در مجموعه آماري صحیح از یکسري آنالیز تعیین میشود.

 مینیمم حد قابل تشخیص

 مقداري است که پاسخ دتکتور معادل 2برابر حد Noiseیا نوفه میباشد. مثلاً اگـر حد متوسط بلندي 4 Noiseمیکرو ولت باشد غلظت قابل تشخیص معادل مقدار 8میکرو ولت میباشد.

Drift

تغییر تدریجی سیستماتیک در سطح خط پایه driftیا انحراف نامیده میشود یکی از علل مهـم ایجـاد آن Bleedingاست که وابسته به شروع برنامه دمایی میباشد.

خطی بودن

از نظر کمی لازم است که دتکتور در یک رنج خطی کـار کنـد. 1نمونـه 2برابـر بزرگ باید یک سیگنال 2برابر بدهد. هر دتکتور یک Rangeخطی مخصوص به خود دارد. براي برخی دتکتورهـا مقدار آن بالاست. 106 = FIDو براي دیگران کمتـر مثـل: ECD = 103 یـک FIDبـه تناسـب، بـراي یـک مقداري که در نزدیکی محدوده آن هست و براي یک مقداري که تقریباً 1میلیـون برابـر بزرگتـر اسـت بـه هـر دو سیگنال صحیح میدهد. در آنالیزهاي کمی اگر مقادیر در داخل محدوده خطی باشند با تهیه یک منحنی کالیبراسـیون باید به طور مداوم کنترل گردند. در یک دتکتور حساس به غلظت، سیگنالی که تولید میشود با غلظت اجزاء نمونـه
در گاز حامل متناسب است یعنی نه تنها سیگنال به مقدار ترکیب بستگی دارد بلکه به مقدار گـاز حـاملی کـه در آن زمان در دتکتور حاضر است نیز وابسته است.

دتکتورهای کروماتوگرافی گازی معمولاً یا به جرم و یا به غلظت حساس میباشند. در یک دتکتور حساس بـه جـرم massسـیگنال بـه مقدار ترکیبات حاضر در دتکتور بستگی دارد. دتکتورهاي FPD ، FIDو NPDمثالهایی از دتکتورهاي حساس به جرم Mass Sensitive Detectorمیباشند. در این دتکتورها سطح پیکها peak areaبه جرم و فاکتور پاسخ وابسته است. در مقابل، در یک دتکتور حساس به غلظت مانند ،TCDمساحت پیک با عکس سرعت جریـان گاز حامل متناسب است و از نقطه نظر کروماتوگرافی، flowگاز باید همواره ثابت باشد.