دمای استاندارد آب آشامیدنی

زمان مورد نیاز برای مطالعه: 5 دقیقه

دمای استاندارد آب آشامیدنی

دمای استاندارد آب آشامیدنی برای مصرف در بازه 18 تا 25 درجه سانتیگراد قرار دارد. منابع آب سطحی، در نتیجه تغییرات طبیعی اقلیمی در طول زمان، دارای نوسانات دمایی هستند. نوسانات دمایی آب های سطحی، عمدتاً فصلی هستند؛ ولی ممکن است در بعضی از پیکره های آب کوچک و کم عمق، حتی ساعتی نیز باشند. چون گرمای ویژه آب خیلی بیشتر از هواست، دمای آب خیلی کندتر از هوا تغییر می کند. در دریاچه های و مخازن، علاوه بر نوسانات دمایی در طول زمان، ممکن است تغییرات دمایی در عمق ستون آب، موسوم به لایه بندی گرمایی ( thermal stratification ) نیز وجود داشته باشد. دمای آب های سطحی به طول و عرض جغرافیایی، فصل، ساعت روز،گردش هوا، پوشش ابر، دبی و عمق آب بستگی دارد. دمای آب های سطحی معمولاً بین صفر و  ℃ 30 است، لیکن در چشمه های آبگرم ممکن است به بیش از  ℃ 40 نیز برسد.

 

دمای استاندارد آب آشامیدنی در محدوده بین 18 تا 25 درجه سانتی گراد قرار دارد.

 

حداقل دما، معمولاً در زمستان (یا در مدت هوای تَر) و حداکثر آن در تابستان (یا در مدت هوای خشک) رخ می دهد. دمای خیلی زیاد در آب های سطحی، ناشی از تخلیه پساب نیروگاه های برق، تصفیه خانه های فاضلاب، صنایع ذوب فلزات و غیره است. دمای آب های زیرزمینی معمولاً در طول زمان ثابت می ماند. دمای آب های زیرزمینی کم عمق، نزدیک به متوسط دمای سالانۀ هواست ولی آب های زیرزمینی عمیق، به واسطه انرژی زمین گرمایی ( geothermal enery )، گرم تر هستند.

دمای فاضلاب شهری معمولاً بیش از آب شهری است که این به دلیل تخلیه آب گرم منازل و آب گرم فعالیت های صنعتی به داخل فاضلاب روهای شهری است. بسته به موقعیت جغرافیایی و فصل، دمای فاضلاب در مناطق سرد در محدوده 7تا  ℃ 18 و در مناطق گرم در محدوده 13 تا  ℃ 30 است و گاهی تا  ℃ 35 نیز گزارش شده است. بسته به موقعیت جغرافیایی و روز سال، دمای پساب تصفیه خانه ها ممکن است بیشتر یا کمتر از دمای فاضلاب خام ورودی باشد.

اندازه گیری دمای استاندارد آب آشامیدنی

دما باید درجا ، با استفاده از دما سنج اندازه گیری شود. چون دما بر بسیاری از فرآیند ها و پارامتر های کیفیت آب تاثیر گذار است. بنابراین باید همیشه آن را جز برنامه پایش قرار داد و در زمان نمونه برداری آن را آنالیز کرد.  برای مثال اطلاع از دمای آب برای محاسبه گونه های مختلف قلیائیت کل ، کربنات ، بی کربنات و بررسی وضعیت سیر شدگی آب نسبت به کلسیم کربنات و محاسبه شوری مورد نیاز است.در مطالعات لیمتولوژی ( limnology ) معمولاً به داده های دمای آب در اعماق مختلف، به خصوص در شرایط لایه بندی گرمایی، نیاز است.

اثر دما بر کیفیت آب آشامیدنی

دما مهم ترین عامل تاثیر گذار بر خواص ذاتی آب است. افزایش دمای آب (باستثنای محدوده 0 تا 4 درجه سانتیگراد) باعث تغییرات موارد بسیار مهم زیر می شود :

در جدول 1 مقدار برخی از مشخصات آب خالص در دماهای مختلف ارائه شده اند و در جدول 2 مشخصات هوا در فشار یک اتمسفر در دماهای مختلف آورده شده است.

مشخصات آب خالص در دماهای مختلف
اثر دما بر شاخص های مختلف کیفیت آب

دمای آب روی آهنگ فرآیند های طبیعی تاثیر گذاشته و در نتیجه، غلظت بسیاری از پارامترهای کیفیت آب را تغییر می دهد. برای مثال، با افزایش هر پیکرۀ آب، فرایند تبخیر مولکول های آب افزایش و، در نتیجۀ کاهش حجم آب، غلظت ناخالصی های آن، افزایش می یابد. در ضمن، با افزایش دمای آب، میزان تبخیر ترکیبات آلی فرار ( volatile organic compound (VOCs) ) و خروج آنها از آب به جوّ، افزایش یافته در نتیجه، غلظت آنها در آب کاهش می یابد. افزایش دمای آب باعث کاهش حل پذیری گازها در آب، و در نتیجه، کاهش غلظت اشباع گازها در آب می شود. پس دمای استاندارد آب آشامیدنی تغییر می کند.

اثر دما بر آبزیان

دمای آب بر زندگی آبزیان تأثیر می گذارد و تغییر دما باعث تغییر در گونه های آبزیان بومی می شود. آهنگ متابولیسم آبزیان، به ما بستگی دارد. با افزایش دما، آهنگ تنفس یاخته ای ( cellular respiration ) و آهنگ تولید زیست توده ( biomass ) افزایش و در نتیجه، آهنگ تجزیۀ مواد آلی محلول و نیز آهنگ مصرف اکسیژن محلول در آب نیز کاهش می یابد. بنابراین، در فصل تابستان، مجموع دو پدیده: کاهش حل پذیری اکسیژن در آب و افزایش تنفس سلولی، ممکن است موجب کاهش سطح اکسیژن محلول آب به مقدار کمتر از حد مجاز شود و در زندگی آبزیان به طور جدّی به مخاطره بیفتد.

زندگی و رشد بهینۀ هر موجودی در یک محدودۀ دمایی خاص صورت می گیرد؛ به طوری که با افزایش و کاهش دمای آب نسبت به محدودۀ دمای بهینه، موجب کند شدن یا متوقف شدن رشد آن می شود. مثلاً چنانچه دمای فاضلاب به  ℃ 50 افزایش یابد، فرایندهای هضم هوازی و ، نیترات سازی متوقف می شوند. در دمای مساوی یا کمتر از  ℃ 5 باکتری های نیترات ساز و در دمای مساوی یا کمتر از  ℃ 2 حتی باکتری های شیمی دگرپرورد تجزیه کننده مواد آلی نیز قادر به فعالیت نیستند.

دما بر ثابت تعادل واکنش (K)، ثابت حاصل ضرب حل پذیری (Ksp) و ثابت آهنگ واکنش (k) اثر می گذارد.

روابط بین چگالی، دما و ناخالصی های آب

علاوه بر دما، ناخالصی های آب نیز بر چگالی آن تأثیر می گذارد. درضمن با افزایش شوری، دمای مربوط به چگالی بیشینۀ آب نیز کاهش می یابد، به طوری که در آب های بسیار شور ممکن است این دما از ℃ 4 (مربوط به آب خالص) به حدود صفر درجه سلسیوس برسد.

رابطۀ بین چگالی، دما و ناخالصی های آب را می توان به صورت کلی زیر بیان کرد:

رابطۀ بین چگالی، دما و ناخالصی های آب

که در آن، ρw چگالی آب مورد نظر، T دما، S شوری، ρ(T) چگالی آب خالص، (T,S)∆ρ تصحیح چگالی مربوط به شوری و (TSS)∆ρ تصحیح چگالی مربوط به مواد جامد معلق است. در رابطه بالا شوری، معرف کل ناخالصی های محلول و کل مواد جامد معلق، معرف کل ناخالصی های معلق آب است. چندین رابطۀ تجربی برای محاسبۀ جملات معادله بالا ارائه شده اند:

رابطۀ بین چگالی، دما و ناخالصی های آب

که در آن، ρ چگالی (kg/m3T دما (℃) و S شوری (ppt) است. روابط دیگر عبارت اند از:

رابطۀ بین چگالی، دما و ناخالصی های آب

که در آن، CTss غلظت مواد جامد (mg/L)، RDs چگالی نسبی مواد معلق و مقادیر A، B و C از روابط زیر به دست می آیند:

رابطۀ بین چگالی، دما و ناخالصی های آب

 

منبع:
  • تائبی، امیر (1398). کیفیت آب (مبانی و محاسبات)

مقالات پیشنهادی

حد مجاز فلزات سنگین در خاک

حد مجاز فلزات سنگین در خاک نوع و جنس خاک تعیین کننده حد مجاز فلزات سنگین در خاک برای رشد و نمو گیاهان می باشد. فلزات سنگین شامل فلزات با جرم اتمی بالا هستند که اندازه گیری آنها در محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا بسیاری از این فلزات برای رشد و نمو […]

کیفیت آب آشامیدنی

کیفیت آب آشامیدنی : کیفیت آب آشامیدنی شامل بررسی پارامتر های شیمیایی، فیزیکی و میکروبیولوژیکی آب. کیفیت آب آشامیدنی شاخص تعیین کننده ای در سلامت مصرف کنندگان آب است. به همین منظور اندازه گیری کلیه کاتیون ها و آنیون های آب شامل پارامتر های زیر هر کدام با هدف خاصی انجام می شود. پارامتر های […]

چك ليست ايمني آزمايشگاه

ايمني آزمايشگاه: آيا دستورالعملهاي ايمني آزمايشگاه بصورت مدون در دسترس كاركنان قرار گرفته است؟ آيا نظافت وبهداشت محيط ايمني آزمايشگاه درحدمطلوب است؟ آيا وسايل حفاظت فردي متناسب با نوع كار توسط كاركنان ايمني آزمايشگاه مورداستفاده قرار مي گيرد؟ آياچشم شوي اضطراري در آزمايشگاه موجوداست؟ آيادوش در آزمايشگاه موجوداست؟  آيا حوادث مخاطره آميز در ايمني آزمايشگاه ثبت و […]

انواع تیتراسیون

انواع تیتراسیون يكي از مهمترين و ساده ترين روش هاي سنجش غلظت محلول ها استفاده از انواع تیتراسیون می باشد و درصد خلـوص مواد شيميايي كه در اكثر آزمايشگاه هاي صنايع مختلف هـم كـاربرد وسـيعي دارد استفاده از روش هاي تيتراسيون (سنجش حجمي) مي باشد كه با انتخـاب مناسـب مواد آزمايش كننده در آن مي […]

عوامل باکتری زا آب

عوامل باکتری زا آب انواع عوامل باکتری زا آب شامل باکتری ­های بیماری ­زای روده ­ای ، ممکن است در منابع آب یا در فاضلاب وجود داشته باشد. باکتری ­های بیماری­زایی که از راه آب یا فاضلاب قابل انتقال هستند، شامل سالمونلا، شیگلا، کمپیلوباکتر، اشربشیاکلی انتروپاتوژنیک، ویبریوکلرا، لپتو سپیرا و یرسینیا می­ باشد. خانواده لژیونلا […]

کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی

کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی همانطور که در مطالب قبلی کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی توضیح داده شد، دستگاه از بخش های متفاوتی  تشریح شده است که در به تشرح اجزا مختلف دستگاه GC پرداختیم، هم اکنون به تزریق یا INJECTION می پزدازیم. تزریق کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی چون ظرفیت ستونهاي مویی براي گنجایش […]

روش انجام آزمایش BOD

روش انجام آزمایش BOD : روش انجام آزمایش BOD برای فاضلاب های متفاوت در آزمایشگاه آبرام می تواند متفاوت باشد. ممكن است در آب هاي سرد يا آب هايي كه در آن، فتوسنتز رخ مي دهد با نمونه هايي مواجه گرديم كه داراي بـيش از 9 ميليگرم در ليتر اكسيژن محلول در دماي 20درجه سلسيوس […]

کلنی باکتری ها

کلنی باکتری ها شکل و ساختمان کلنی باکتری ها ی مختلف متفاوت بوده و بر حسب نوع باکتری و شرایط محیط کشت و نوع آن تغییر می کند. کلونی عمقی اغلب باکتری ها دوکی شکل و کلونی سطح آنها دارای ویژگی هایی است که ارزش تشخیص دارد برای شناسایی باکتری ها باید مشخصات زیر را […]

تصفیه فاضلاب

تصفیه فاضلاب : برای تصفیه فاضلاب بهداشتی يا تركيبي از فاضلاب بهداشتی و صنعتي و كشاورزي روش های مختلفی بر حسب کیفیت فاضلاب مورد نظر وجود دارد باشد. در اينجا ، ارائه روش تصفیه فاضلاب بیشتر ناشي از فعاليت هاي مسکونی و خانگی،مورد نظر است. اين فاضلاب، آبي است كه مواد زائد بدن انسان (مدفوع وادرار) و […]

pH خاک

pH خاک pH خاک یکی از عوامل مهم در حاصلخیزی خاک و رشد گیاه محسوب می شود. در واقع پی اچ خاک بیانگر واکنش خاک می باشد. pH هفت به معنای خنثی بودن خاک از نظر شیمیایی بوده، اعداد پایین تر از 7 اسیدی بودن خاک (یعنی غلظت زیاد یون هیدروژن H+ بر روی کمپلکس های […]

نظرات کاربران

ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در وب سایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • مجموع دیدگاهها: 3
  • در انتظار بررسی: 0
  • انتشار یافته: 0

هنوز دیدگاهی ثبت نشده است.

سوالی دارید؟ منتظر تماس شما هستیم

برای دریافت مشاورۀ رایگان، همین حالا با کارشناسان ما تماس بگیرید