نيتروژن نيتراتي آب :

برای اندازه گیری نيتروژن نيتراتي آب با روش بيولوژيكي در فرآيندهاي تصفيه ثانويه سيستمهاي صـافي چكنـده بـا بـار اسـتاندارد لجـن فعـال، مقـداري نيتريفيكاسيون آمونياك آزاد به نيتريت و سپس به نيترات اتفاق ميافتد. ابتدا اكسيداسيون آمونياك به نيتريـت(NO2) و سپس به نيترات(NO3)روي ميدهد. ميزان تشكيل NO3از NO2چنان سريع است كه با كمـي اسـتثنا تنهـا چنـد دهم از NO2بر حسب ميليگرم در ليتر يافت ميشود. ميزان نيتروژن NO3 در پسبهاي صافي چكنده با بـار اسـتاندارد (2تا 15ميليگرم در ليتر نيتروژن) نشانه خوبي از تكميل فرايند تثبيت (نيتريفيكاسيون) است. نمونه ممكن اسـت بـه مدت 24ساعت در دماي 4درجه سلسيوس نگهداري شود، با وجـود ايـن بـراي دورههـاي طـولاني تـر بايـد تـوام بـا 5 ميليليتر از كلروفرم در هر ليتر از نمونه نگهداري شود.

مزاحمتها در تعیین نيتروژن نيتراتي آب :

نيتريت عامل مزاحم است، اما اين مزاحمت با حضور اسيد سولفانيليك در معرف شـيميايي كـاهش مـييابـد. كلـر باقيمانده در پسبهاي نهايي كلردار بايد همانگونه كه شرح داده شد با ارسنيت سديم حذف گـردد. كلرايـدها تـا غلظـت 1000ميليگرم در ليتر از NaCLمزاحمتي ايجاد نميكنند.

لوازم مورد نياز در تعیین نيتروژن نيتراتي آب :

• اسپكتروفوتومتر براي استفاده در طول موج 410نانومتر
• فيلتر فوتومتر براي استفاده در طول موج 400تا 425نانومتر 
• بشرها
• مزورها
• بالن ژوژههاي حجمي مناسب
• يك پي پت ايمني بر حسب نياز

معرفهاي شيميايي مورد نياز در تعیین نيتروژن نيتراتي آب :

1. محلول پايه نيترات:
   مقدار 0.7218گرم نيترات پتاسيم بدون آب KNO3را در آب مقطر حل كنيد. سپس با آب مقطـر تـا حجـم 1 ليتر رقيق سازيد. اين محلول داراي 100ميليليتر از نيتروژن نيترات است.
2. محلول استاندارد نيترات:
   صد ميليليتر از محلول پايه نيترات ناشي از مرحله 1را با آب مقطر تا حجم 1ليتر رقيق سازيد. اين محلـول داراي 10ميليگرم در ليتر نيتروژن نيترات ميباشد.
3. محلول ارسنيت سديم:
   پنج گرم از NaAso2را حل كنيد و با آب مقطر تا حجم 1ليتر رقيق كنيد.
4. معرف شيميايي بروسين – سولفانيليك : یک گرم سولفات بروسين و 0.1گرم اسيد سولفانيليك را در 70ميليليتر آب مقطر داغ حـل كنيـد. 3ميلـيليتـر اسيد هيدروكلريدريك غليظ  HCLرا اضافه كنيد و به حجم 100ميليليتر برسانيد.
5. اسيد سولفوريك:
   به دقت 500ميليليتر اسيد سولفوريك غليظ H2SO4را به 70ميليليتر آب مقطر اضافه كنيد. تا دماي اتاق آنرا سرد نماييد و براي پيشگيري از جذب رطوبت هوا آن را سربسته نگه داريد.
   احتياط: اين معرف شيميايي سمي ميباشد.

روش كار در تعیین نيتروژن نيتراتي آب :

• استاندارد كردن وسايل:
  صفر (شاهد)، 75 ،50 ،35 ،25 ،15 ،5و 100ميليليتر از محلـول اسـتانداردمرحلـه را بـا آب مقطـر تـا 100 ميليليتر رقيق كنيد. همانگونه كه شرح داده شد، هريك از محلولها را تحت روشهايي كه در مراحل 3تـا 7مـيآيـد تصفيه كنيد. محلولها بيان كننده صفر، 7/5 ،5 ،3/5 ،2.5 ،1.5 ،0.5و 10ميليگرم در ليتر نيتروژن نيتراتي در نمونـه آزمايش شده ميباشند. براي تهيه منحني استاندارد از فوتومتر انتخابي و دستورات مربوط به آن استفاده كنيد. اين كار با رسم غلظت نيتروژن در برابر ميزان جذب انتقالي انجام ميگيرد، كه براي هر مقدار از محلول توسط فوتومتر نشان داده ميشود.
• اگر پسب كلر زني ميشود، نمونهها را قبل از استعمال كلر تهيه نماييد. اگر اين كار غي ممكن است يـا قطـره (%5 ميليليتر) از محلول ارسنيت سديم را به 50ميليليتر از نمونه براي هر 0/1ميليگرم از كلـر باقيمانـده اضـافه نماييـد و سپس يك قطره اضافي بريزيد. از اين مرحله ميتوان با انتخاب يك نقطه مناسب نمونهبرداري قبل از كلـر زنـي، صـرف نظر كرد.
• دو ميليليتر از نمونه صاف شده را با پي پت به هر يك از دو بشر 50ميليليتري انتقال دهيد.
• يك ميليليتر آب مقطر به اولين بشر اضافه كنيد كه به عنوان شاهد صـفر نيـز مـيباشـد و 1ميلـيليتـر از معـرف بروسين – سولفانيليك را با استفاده از يك پي پت ايمني به بشر دوم اضافه نماييد.
• ده ميليليتر اسيد سولفوريك را به هر بشر اضافه كنيد. دو بشر ديگر را انتخاب كنيد و شاهد و نمونه را از يك بشـر
  به 6بشر ديگر انتقال دهيد تا اختلاط كامل صورت بگيرد.
• به نمونه، حداقل 3دقيقه جهت ته نشيني و حداكثر 10دقيقه جهت تشكيل رنگ فرصت دهيد.
• شدت رنگ بروسين – نيترات را توسط دستگاه اسپكتروفوتومتر در طول موج 410نانومتر (يا 400تـا 425نـانومتر در فيلتر فوتومتر) تعيين نماييد.
  

محاسبات:
از منحني استاندارد به طور مستقيم، نيتروژن نيتراتي (NO3-Nرا بر حسب ميليگرم در ليتـر قرائـت كنيـد. اگـر نمونه رقيق شده بود همراه با قرائت منحني استاندارد، از ضريب رقيقسازي بشرها استفاده نماييد.