واحد اندازه گیری آب

یکاهای متداول اندازه گیری غلظت آلاینده های در آب یا واحد اندازه گیری آب شامل غظلت جرمی، غلظت مولی، غلظت نرمال ، غلظت بر کربنات کلسیم ، کسر جرمی ، کسرحجمی و کسر مولی می باشد. پیش از معرفی واحد های اندازه گیری آب بایستی با واژه های شیمیایی مول ، جرم مولی ، اکیوالان ، وزن اکیوالان است. این واحد ها به طور عمومی در اندازه گیری پارامتر های کمی و کیفیت آب استفاده می گردد.

برای معرفی واحد اندازه گیری آب، ابتدا بایستی شاخص های دیگر معرفی شود که به این مهم می پردازیم. ثابت آووگادرو به تعداد اتم های 12 گرم کربن 12 گفته می شود که برابر 6.0225*10²³ است. یک مول از هر عنصر به تعداد ثابت آووگادرو اتم یا مولکول در بر دارد. جرم هر مول ماده موسوم به جرم مولی معمولا بر حسب گرم بر مول بیان می گردد.

طبق تعریف دالتونDA (یکای جرم اتمی) برابر است با یک  دوازدهم جرم یک اتم کربن 12.

وزن اتمی برای هر اتم عبارتست از نسبت جرم اتمی آن به یک دالتون که مقدار آن را می توان از جدول تناوبی بدست آورد. ثابت جرم مولی برابر است با حاصل ضرب دالتون در ثابت آووگادرو. جرم مولی برابر است با حاصلضرب ثابت جرم مولی در وزن اتمی. به طور مثال غلظت نیترات بر حسب میلی گرم بر لیتر بر حسب نیترات سنجیده می شود.

یک اکیوالان (EQ)

یک اکیوالان (واحد اندازه گیری آب) از هر ماده عبارتست از :

1. مقدار ماده ای که در یک واکنش رداکس (کاهش- اکسایش) یک مول الکترون بگیرد یا از دست بدهد.
2. مقدار ماده ای که در یک واکنش اسید-باز با یک مول هیدروژن واکنش داده و بک مول آن را آزاد کند.
3. مقدار برقکافت(الکترولیت) حاوی یک مول بار مثبت یا منفی. رابطه بین تعداد مول و تعداد اکیوالان به صورت زیر است.

   

   در این رابطه n برابر است با تعداد مول ، Z برابر است با ظرفیت ، m برابر است با جرم ، M برابر است با جرم مولی ماده. که از ابن رابطه مقدار اکی والان ماده به دست می آید. در این رابطه Z  برابر است بامقدار مطلق بار یون یا تعداد یون های هیدروژن و هیدروکسید که بک گونه در یک واکنش اسید- باز با آنها واکنش داده یا از دست می دهد یا مقدار مطلق تغییر طرفیت در یک واکنش اکسایش- کاهش مثلا یون کربنات 2 بار منفی دارد.