ويژگي هاي منابع آب

اطلاع كامل از ويژگي هاي منابع آب به خصوص خواص هيدروديناميكي، شرط لازم براي ايجاد يك شبكه پايش كيفيت آب است. تفسير داده هاي كيفي بدنه هاي آبي اگر بر مبناي تغييرات زماني و مكاني رژيم هيدرولوژيكي آنها نباشد، بي معني خواهد بود. هر يك از انواع اصلي و مراحل واسطه اي آب هاي شيرين، داراي ويژگي هاي هيدروديناميكي متفاوتي مي باشند كه در زير ويژگي هاي هيدروديناميكي سه نوع اصلي آب هاي شيرين و مخازن سدها كه مرحله واسطه اي بين رودخانه ها و درياچه ها مي باشند، توضيح داده شده اند.

رودخانه ها

رودخانه ها داراي جريان يكسويه و با ميانگين سرعت جريان نسبتا زياد (معمولا بيشتر از 0.1متر بر ثانيه) مي باشند. جريان رودخانه ها تابعي از وضعيت آب و هوايي، مورفولوژي حوضه آبريز و ساختار زمين شناسي بستر رودخانه مي باشد. به طور كلي، به دليل جريان آب و توربولانس موجود، اختلاط عمودي آب به صورت كامل و پيوسته اتفاق مي افتد. ولي اختلاط جانبي (افقي) تنها در فاصله قابل توجهي در پايين دست تلاقي دو جريان صورت مي پذيرد.

درياچه ها

نظر به آنكه درياچه ها داراي ميانگين سرعت جريان بسيار كم (معمولا بين 0.001و 0.01 متر بر ثانيه، در سطح)مي باشند،براي توصيف كمي انتقال جرم در درياچه ها معمولا از پارامتر زمان ماندگاري استفاده مي شود كه براي درياچه هاي مختلف از يك ماه تا چند صد سال متفاوت مي باشد. بر خلاف رودخانه ها، جريان هاي داخل درياچه هاچند سويه هستند. همچنين در بيشتر درياچه ها دوره هاي لايه اي شدن و اختلاط عمودي به صورت تناوبي اتفاق مي افتد كه تناوب اين دوره ها وابسته به عمق درياچه و شرايط آب و هوايي است. 

آب هاي زيرزميني

آب هاي زيرزميني داراي الگوي جريان يكنواختي بوده (سرعت و جهت جريان چند كيلومتر در روز تا چند متر در سال ثابت است) و سرعت جريان ميانگين درلايه هاي آبدار معمولا بين چند كيلومتر در روز تا چند متر در سال مي باشد. تخلخل و نفوذپذيري بستر ژئولوژيكي لايه آبدار، عامل اصلي تعيين كننده سرعت جريان آب هاي زيرزميني است، در نتيجه اختلاط جريان در آب هاي زيرزميني معمولا اتفاق نمي افتد و بسته به ويژگي هاي هيدروژئولوژيكي محل، ديناميك جريان مي تواند به شدت متغير باشد. 

مخازن سدها

ويژگي هاي منابع آب در سد ها مراحل واسطه اي آب هاي شيرين، تركيب خاصي از ويژگي هاي هيدروديناميكي دو يا سه نوع اصلي آبهاي شيرين (كه در بالا شرح داده شده اند) مي باشد. يكي از مهمترين اين مراحل واسطه اي، مخازن سدها هستند كه مرحله واسطه اي بين رودخانه ها و درياچه ها مي باشند.

يكی از ويژگي هاي منابع آب اين است كه جريان هاي ورودي و خروجي به آنها تحت كنترل قرار دارند.حجم اين مخازن مي تواند همانند درياچه ناصر در مصر بسيار بزرگ ويا مانند سدهائي كه در مسير رودخانه هاي كوچك احداث مي شوند و الگوي عملياتي فصلي دارند، بسياركوچك باشد. ويژگي هاي هيدروديناميكي مخازن به شدت متاثر از رژيم مديريت عملياتي آنها مي باشد.