خصوصیات آب اشامیدنی
خصوصیات شیمیایی آب اشامیدنی
تامین آب آشامیدنی سالم و بهداشتي از نظر میكروبي، فیزيكي و شیمیايي بعنوان يكي از چالش هاي انسان در جوامع و به ويژه جوامع در حال توسعه مي باشد. توزيع آب غیر منطبق با استانداردها در كوتاه مدت و در بلند مدت اثرات جبران ناپذيري بر سلامت مصرف كنندگان می گذارد. (1)آب از حلالهاي قوي است كه در طبیعت با كیفیتهاي مختلف يافت مي شود, در حقیقت بیان كننده كیفیت آب خواص فیزيكي, شیمیايي و زيستي است كه بر اساس اين خواص ، مصارف و نوع استفاده از آب مشخص میگردد.(2) آب همواره مقاديري املاح، مواد معلق و گازهاي محلول همراه خود دارد. وجود برخي از املاح در آب براي سلامتي انسان ضروري،ولي مقدار بیش از حد مجاز سلامتي انسان را به خطر مي اندازد.خواص شیمیایی معمولاً به ویژگی‌هایی از آب گفته می‌شود که در اثر میزان و نوع ماده حل‌شده در آن تغییر می‌کند ازجمله این خواص می‌توان به اسیدیته، قلیائیت، هدایت الکتریکی، سختی آب اشاره کرد.
ويژگيهاي شيمیاي آب اشامیدنی:
ويژگيهاي شيميايي آب آشاميدني بايد بشرح ذيل باشد.
مواد معدني– اجسام جامد حل شده در آب اجزاي كاني آن را تشكيل ميدهند. اين مواد شامل كليه آنيونها و كاتيونهاي قابل حل و سيليس و سيليكاتهاي موجودند.
مواد شيميايي معدني سمي :
حداكثر مقدار مجاز مواد شيميايي معدني سمي در جدول شماره 1 منعكس گرديده است.
| رديف | نوع تركيب | برچسب | حداكثر مقدار مجاز بر حسب ميلي گرم در ليتر |
| 1 | آرسنيك | As | 05/0 |
| 2 | سرب | Pb | 05/0 |
| 3 | كرم | Cr | 05/0 |
| 4 | سلنيوم | Se | 01/0 |
| 5 | كادميوم | Cd | 05/0 |
| 6 | آنتيموان | Sb | 05/0 |
| 7 | جيوه كل | Hg | 001/0 |
| 8 | موليبدن | Mo | 07/0 |
| 9 | سيانور | CN | 07/0 |
| 10 | واناديوم | V | 1/0 |
جدول شماره 1)حداکثر مقدار مجاز مواد شیمیایی معدنی سمی آب آشامیدنی
مواد شیمیایی معدنی غیر سمی آب آشامیدنی:
جدول2) حداکثر مجاز و مطلوب مواد شیمیایی معدنی غیرسمی موجود در آب آشامیدنی
اسيديته آب آشامیدنی:
عبارت از ميزان يون هيدروژن اضافي است كه در مقابل يون هيدروكسيد موجود در آب وجود دارد.
در طبيعت بيشترين عامل اسيدي شدن آب‌های شيرين كه به‌وسیله فضولات صنعتي آلوده‌شده‌اند و وجود دی‌اکسید كربن آزاد به شكل اسیدکربنیک می‌باشد.این پارامتر در تعیین مبحث خوردگی بسیار اهمیت دارد. چراکه آب‌های اسیدی باعث ایجاد خوردگی در قسمت‌های مختلف صنایع مرتبط با آب و فاضلاب می‌شود.
قلیائیت آب آشامیدنی:
ظرفيت کمي آب ، براي خنثي نمودن يک اسيد قوي تا PH معيني را قليائيت آب مي‌گويند . قليائيت آب به‌عنوان يکي از ویژگی‌های عمومي آب در نظر گرفته مي‌شود.
3) مواد شيميايي آلي سمي آب آشامیدنی :
حداكثر مقدار مجاز مواد شيميايي آلي سمي در آب آشاميدني در جدول شماره 3 آمده است.
| نام ماده | حداكثر مجاز (ميكروگرم در ليتر) | |
| آلدرين/ دي آلدرين | Alderin-dialderin | 03/0 |
| كلرادن | Chlordane | 2/0 |
| 2 و 4 دي كلر و فنوكسي استيك اسيد | 2-4 dichlorophenixy acetic acid | 30 |
| د.د.ت دي كلرودي فنيل تري كلرواتان | DDT
| 2 |
| 1 و 2 دي كلرواتان | 1,2 -Dichloroethene | 30 |
| 1 و 2 دي كلرواتان | 1,2 –Dichloroethene | 50 |
| هپتاكلر و هپتاكلرايوكسيد | Heptachlor and heptachlor epoxide | 03/0 |
| هگزاكلروبنزن | Hexachloro benzene | 1 |
| ليندن | Lindane | 2 |
| متوكسي كلر | Methoxychlor | 20 |
| تركيبات حلقوي چند هسته اي | (1) P.A.H | 3/0 |
| الاكلر | Alachlor | 20 |
| آل دي كارب | Aldicarb | 10 |
| آترازين | Atrazline | 2 |
| بنتازون | Bentazone | 30 |
| كربوفوران | Carbofiran | 5 |
| كلروتولورون | Chlorotoluron | 30 |
| 1و2 دي برمو 3 كلروپروپان | 1,2 – dibromo 3-chloropropane | 1 |
| 1و2 كلروپروپان | 1,2 – dichloropropane | 20 |
| تري هالومتانها : كلروفرم بروموفرم برمودي كلرومتان دي برمو كلرومتان | THMS Chloroform Bromoform Bromodichloromethane Dibromichloromethane | 200 100 60 100 |
| ايزوپروتورون | Isoproturon | 9 |
| 2 متيل چهار كلر فنوكسي استيك اسيد | 2methyl 4 chloro phenoxy acetic acid | 2 |
| متولاكلر | Metolachlor | 10 |
| مولينات | Molinate | 6 |
| پندي متالين | Pendimethalin | 20 |
| پنتا كلروفنل | Pentachloro phenol | 9 |
| پرمترين | Permethrin | 20 |
| پروپانيل | Propanil | 20 |
| پيرودات | Pyrodate | 100 |
| سيمازين | Simatine | 2 |
| تري فلورالين | Trifluralin | 20 |
| دي كلروپروپ | Dichloroprop | 100 |
| فنوپروپ | Fenoprop | 9 |
| 2-4-5 تري كلروفنوكسي پروپيونيك اسيد | 2-4-5-T | 9 |
| سورفاكتانت بر حسب لوريل سولفات (دترجنت) | Surfactant | 200 |
| شاخص فنل بر حسب فنل | Phenol index | 5/0 |
جدول شماره (3) ـ حدود مجاز برخي از مواد شيميايي سمي آلي در آب آشاميدني
كلر– كلر به عنوان يك ماده شيميايي براي ضدعفوني و از بين بردن موجودات مضر به كار ميرود. حداكثر مقدار كلر باقيمانده مجاز كه ممكن است در آب يافت شود تابعي از مزه، بو و خورندگي است. يكي از معايب كلرزني آب، ايجاد مزه خاكي و يا مزههاي مزاحم در آب است. چنانچه كلر به عنوان ماده پيشافزودني قبل از تصفيه آب به آبهاي رنگي و يا حاوي مواد آلي افزوده شود، تريهالومتانها نيز تشكيل ميگردند. ميزان كلر باقيمانده در آب آشاميدني مي تواند حدود ppm 5/0-2/0 باشد و در مواقع ضروري كه آب استريل مورد نياز باشد، مقدار كلر باقيمانده تا ppm 2 يا بيشتر قابل قبول است.
خلاصه: تامین آب سالم و بهداشتي از نظر میكروبي، فیزيكي و شیمیايي بعنوان يكي از چالش هاي انسان در جوامع و به ويژه جوامع در حال توسعه مي باشد. توزيع آب غیر منطبق با استانداردها در كوتاه مدت و در بلند مدت اثرات جبران ناپذيري بر سلامت مصرف كنندگان می گذارد.اب به عنوان حلال عمومی شناخته شده است و عوامل شیمیایی موجود در اب مربوط به قدرت حلالیت اب است،مقدار کل جامدات محلول، قلیائیت، سختی، فلوئور، فلزات ومواد مغذي از جمله عوامل شیمیایی مورد توجه در مسائل مربوط به کنترل کیفیت آب به شمار می رود.
