آزمایش تعیین قلیاییت آب :

آزمایش تعیین قلیاییت آب عبارت است از ظرفيت کمی واکنش آب با يک اسيد قوی ويا به عبارتی توان آب برای پذيرفتن پروتونها می باشد . عموما يونهای هيدروکسيد ، کربنات ، بيکربنات ونمک اسيدهای ضعيف از عوامل مهم ايجاد کننده قليائيت آب می باشند . آزمايش قليائيت نتايجی را که در محاسبه مقدار مواد شيميايی جهت عمل انعقاد وسبک نمودن آب لازم می باشد ارائه می دهد.قليائيت بيش از حد فلزات قليايي خاکی در تعيين آيفيت آب براي آشاورزي مناسب است. اندازه گيري قيائيت در تفسير وکنترل مراحل تصفيه آب وفاضلاب کاربرد دارد.
قليائيت را با روش تيتراسيون وبا استفاده از يك اسيد قوي مانند اسيد آلريدريك ،يا اسيد سولفوريك اندازه گيري مي نماييم .
اين روش برای تيتراسيون آبهايی که حاوی هيدروکسيد ، کربنات ، يا بيکربناتهای قليايی هستند مناسب مي باشد . آب مورد ازمايش بايستی عاری از رنگ وکدورت باشد.

نمونه برداري آزمایش تعیین قلیاییت آب :

برای آزمایش تعیین قلیاییت آب  حداقل ٢٠٠ميلي ليتر نمونه در ظروف شيشه اي يا پلي اتيلني نمونه برداري وحتي الامکان بدون تأخير جهت آزمون به ازمايشگاه منتقل شود ويا در ۴درجه سانتيگراد به مدت ٢۴ ساعت تا زمان آزمايش نگهداري نمود. 

تجهيزات مورد نياز آزمایش تعیین قلیاییت آب :

pHمتر ، ترازوي حساس الكتريكي ، وسايل شيشه اي مورد نياز

معرفها :

• محلول کربنات سديم ٠/٠ ۵ نرمال : ٣تا ۵گرم کربنات سديم را در حرارت ٢۵٠درجه سانتيگراد برای مدت ۴ساعت قرار می دهيم سپس آنرا در دسيکاتور خنک کرده و مقدار  ٢/۵گرم کربنات سديم را وزن کرده و به حجم يک ليتر رسانده اين محلول را بيشتر از يک هفته نبايد نگه داشت اين محلول را با اسيد سولفوريک استاندارد می کنيم. 

• اسيد سولفوريک يا اسيد کلريدريک ٠/٠ ٢نرمال : به روش زير تهيه مينمايم : ٢٠٠ميلی ليتر اسيد سولفوريک يا آلريدريك ٠/١نرمال را به حجم يک ليتر رسانده وبا محلول کربنات سديم ٠/٠۵نرمال استاندارد می کنيم اسيد سولفوريک را با محلول کربنات سديم استاندارد می کنيم وبرای تعييين نرماليته آن ١۵ميلی ليتر کربنات سديم ٠/٠ ۵نرمال را به طريقه پتانسيومتری تيتر ميکنيم.            يك ميلي گرم کربنات آلسيم = يک ميلی ليتر اسيد
  
• فنل فتالئين که به دوروش زير می توان تهيه نمود:
  – ۵گرم نمک د ی سديم فنل فتالئين را در آب مقطر حل کرده وبه حجم يک ليتر می رسانيد.
  – ۵گرم نمک دی سديم فنل فتالئين را در ۵٠٠ميلی ليتر اتيل الکل ٩۵درصد حل کرده وبه حجم يک ليتر می رسانيد.
• متيل اورانژ : ٠/۵گرم متيل اورانژ را در آب مقطر حل کرده وبه حجم يک ليتر می رسانيد.

روش آزمایش تعیین قلیاییت آب :

با توجه به حدود قليائيت مقدار مناسبی از نمونه آب را در يک ارلن ٢۵٠ريخته و به آن چند قطره معرف فنل فتالئين اضافه می کنيم چنانچه رنگ صورتی ظاهرشد ( pH> ٨/٣ ) با اسيد ٠/٠٢ نر مال تا بيرنگ شدن محلول ادامه داده مقدار اسيد مصرفی را يادداشت می کنيم (قليائيت موقت يا فنل فتالئين) . چنانجه بعد از ريختن فنل فتالئين هيچ تغيير رنگی ايجاد نشد ، قليائيت فنل فتالئين
صفر گزارش می شود .برروی محلول فوق ٢-٣قطره معرف متيل اورانژ اضافه نموده وتيتراسيون را تا تغيير رنگ از زرد به نارنجی(نقطه پايانی) ادامه دهيد pHنقطه پايانی برابر ۴/٣می باشد . به جای متيل اورانژ می توان از برمو کرزول گرين نيز استفاده نمود.

Nنرماليته اسيد سولفوريک

Aحجم اسيد مصرفی برای قليائيت فنل فتالئين

A1مجموع حجم اسيد مصرفی برای فنل فتالئين ومتيل ارانژ

يک بلانک از آب مقطر نيز تهيه نموده وهمانند روش قليائيت فنل فتالئين وقليائيت کل عمل می نماييم جدول زير ارتباط قليائيت با استفاده از نتايج تيتراسيون را نشان می دهد.