باکتریهای آلوده کننده آب

چنانکه می دانیم باکتریهای آلوده کننده آب برای اولین بار توسط آنتونی ون لون هدک Antoni Van Leeuwenhoek دیده شدند. کشفیات لون هوک غریب بنظر می رسید زیرا علم شیمی برای اثبات رابطه بین میکروبها و تغییراتی که فراهم می کند به اندازه کافی گسترش نیافته بود.

پاستور پدر علم میکروبیولوژی برای اولین بار ثابت کردکه میکروبها عواملی هستند که در بسیاری از تغییرات نظیر فاسد شدنِ مواد آلی بیماری های عفونی در انسان، گیاهان، حیوانات و روند تخمیر الکلی و تولید سرکه از الکل دخالت دارند.

باکتری ها هم که خود گروه دیگری از میکروب ها هستند. در میان سلسله قارچ ها هم قارچ ها میکروسکوپی فراوانی وجود دارد که عمده آنها بیماری زا هستند. میکرو ارگانیسم ها و باکتری های زیادی درون آبها زندگی می کنند که بعضی از آنها بی ضرر و برخی اگر از بین نروند باعث به خطر انداختن سلامت می شوند. برخی از آن ها این موارد هستند :

باکتریهای آلوده کننده آب (کریپتو سپوریدیوم):

در آب دریاچه ها و  رودخانه باکتری های زیاد وجود دارند که اگر از روش های پیشرفته فیتراسیون انجام نشود  انگل و برخی از باکتری ها هنوز در آب باقی می مانند.

باکتریهای آلوده کننده آب (سیانو):

سیانو یک باکتری چند سلولی است که در آب های آشامیدنی رشد می کند و در استرالیا و اروپا و برخی از مناطق آسیا این باکتری درون برخی از آبهای لوله کشی زندگی می کند و تاکنون باعث مرگ و میرهای زیادی شده است.

باکتریهای آلوده کننده آب (روتیفرز):

یک میکرو ارگانیسم نسبتا شایع است که تقریبا در همه جای جهان یافت می شود و شایع ترین آلاینده آب های آشامیدنی به شمار می آید و فیتراسیون های قوی تنها قادر به از بین بردن آن هستند.

باکتریهای آلوده کننده آب (اشرشیاکلی)

نوعی باسیل گرم منفی از خانواده انتروباکتریاسه‌است که بطور شایع در روده جانوران خونگرم وجود دارد. بیشتر سویه‌های اشریشیا کلی، بی‌آزار هستند اما برخی از سروتیپ‌هامانند O157:H7 موجب مسمویت غذایی و اسهال می‌شوند.

اندازه گیری و آزمایش باکتریهای آلوده کننده آب :

برای شناسایی و شمارش کلی فرم ها محیط های انتخابی و افتراقی و روش خاصی لازم است.به این منظور دو روش اساسی شناخته شده است: الف – روش Most probable Number  ب – روش فیلتر غشایی

الف – روش MPN :در این روش کلی فرم ها را در چند مرحله شناسائی می کنند: ۱- مرحله احتمالی ۲- مرحله تأییدی ۳- مرحله تکمیلی. در مرحله احتمالی رقت هایی از نمونه آب را به لوله های محتوی آبگوشت لاکتوز دار و معرف PH (لاکتوز فنل رد براث ) اضافه کرده و آنها را تا ۲۴ الی ۴۸ ساعت در گرمخانه قرار می دهند.تخمیر لاکتوز به اسید و گاز نشانه مثبت بودن واکنش است. در آزمایش احتمالی متداول در ۱۵ لوله حاوی محیط کشت نمونه آب را کشت میدهند (در هر یک از ۵ لوله اول ۱۰ میلی لیتر ,در ۵ لوله دوم یک میلی لیتر و در ۵ لوله سوم ۱/۰ میلی لیتر) .اگر اسید و گاز در هیچ یک از لوله ها پیدا نشود آب از نظر بهداشتی رضایت بخش در نظر گرفتته می شود و از نظر آماری این حالت نشانگر کمتر از ۲/۲ کلی فرم در هر ۱۰۰ میلی لیتر آب است .

هرگاه یک سری از لوله ها در آزمایش احتمالی نتیجه مثبت نشان دهند,تست اضافی انجام می گیرد زیرا میکروب های دیگری غیر از کلی فرم ها می توانند لاکتوز را با تولید گاز تخمیر نمایند. در آزمایش تأییدی از لوله های مثبت برداشت کرده و بر روی محیط افتراقی (ائوزین متیلن بلو آگار ) به طور خطی کشت می دهند.با توجه به اینکه کلی فرم ها از لاکتوز اسید تولید می کنند لذا کلنی هایی با مرکز تیره رنگ ایجاد می کنند .در عین حال اشریشیاکلی کلنی های بزرگ با مرکز تیره رنگ با درخشندگی ویژه,متمایل به سبز ایجاد می کند که علت ایجاد این درخشندگی یا جلای فلزی سبز ,آزاد شدن آزاد شدن ائوزین از محیط E.M.B و اکسید شدن آن در مجاورت هواست .ائوزین در محیط به صورت ترکیب با سولفیت سدیم است.در اثر رشد اشریشیاکلی از تخمیر لاکتوز ماده حدوسطی از جنس استالدئید تشکیل می شود که این ماده با سولفیت سدیم ترکیب شده سبب آزاد شدن معرف ائوزین می گردد.

پیدایش این نوع کلنی ها نشانگر مثبت بودن آزمایش تأییدی و حضور باکتری است.در آزمایش تکمیلی تک تک کلنی ها را از محیط تأییدی برداشت کرده و در آبگوشت لاکتوز دار حاوی باکتری و همچنین در محیط TSI ,24 ساعت در ۳۵ درجه قرار می دهند.هرگاه در این محیط ها اسید و گاز ایجاد شود و کلنی جدا شده گرم منفی , میله ای شکل و بدون اسپور باشد نتیجه آزمایش تکمیلی را مثبت اعلام می کنند.

ب)کلی فرم ها را همچنین می توان با روش فیلترهای غشائی نیز شناسایی کرد. بدین ترتیب ۱۰۰ میلی لیتر از آب مورد آزمایش را از فیلتر غشائی که قطر منافذ آن ۴۵/۰ میکرون است عبور می دهند.باکتری ها بر سطح فیلتر باقی می مانند,آنگاه پالایه را بر روی محیط کشت قرار می دهند.باکتری های کلی فرم بر روی فیلتر آغشته به ماده غذایی کلنی هایی مشخص رشد می کنند.هرگاه فقط یک کلنی از این ۱۰۰ میلی لیتر آب رشد کند آب را معمولاٌ از نظر آشامیدن سالم و بهداشتی می شناسند