تعیین آب و رسوب در مواد نفتی :

تعیین آب و رسوب در مواد نفتی بر اساس آزمايش تعيين درصد حجمي آب و رسوبات در نمونه هاي نفتي برگرفته از استاندارد ASTM D 96 می باشد که پارامتر هایی از جمله فلزات سنگین ، کاتیون و آنیون ها ، هیدروکربن ها ، دانه بندی و ویزگی های رسوب و … را در نمونه های بررسی می نماید.

نمونه هایی که براي ارزیابی مشخصات و کنترل کیفیت به آزمایشگاه آب،خاک و پساب فرستاده میشود باید معرف واقعی فرآورده و یا محتواي مخزن مورد نظر باشد.
مهمترین نکات نمونه گیري به شرح زیر است:

•  هنگام نمونه گیري از فرآورده هاي نفتی باید دقت شود تا از آلوده شدن نمونه به مواد خارجی و یا تبخیر مواد سبک و نیز اکسیده شدن آنها و تغییرات دیگر جلوگیري شود.
• در جریان نمونه گیري، باید تا آنجا که ممکن است اثر عوامل خارجی، مانند جریان هوا و رطوبت را کم کرد و پس از نمونه گیري بیدرنگ تماس هوا بـا آن را قطع نمود.
•  نمونه گیري برای تعیین آب و رسوب در مواد نفتی از درون تانکها(مخازن) باید با روش استاندارد همخوانی داشته و نمونه باید فقط از راه دریچه بالاي مخزن گرفته شود. نمونه به هیچ وجه نباید از محل دیگري مثل شیر یا لوله عمق سنج گرفته شود، مگر اینکه تصریح شده باشد.
•  وسایل نمونه گیري از جمله طناب، ظرف نمونه، ظرف حامل نمونه و موارد مشابه براي هر نمونه باید اختصاصی باشد.
•  هنگام نمونه گیري از اعماق مختلف مخزن، قاعده این است که نمونه ها به ترتیب از بالا به پایین گرفته شود.
  

نمونه گیري ترکیبات نفتی در روشهاي زیر شرح داده شده است :

Sampling Liquefied Petroleum Gases ASTM D1265

Sampling Petroleum and Petroleum Products ASTM D270

ویژگیهاي شیمیایی و آزمایش کنترل کیفیت فرآورده ها :

آزمایشهاي انجام یافته بر روي فرآوردههاي نفتی به منظور دو هدف کلی انجام میشود:

• تشخیص درستی کار واحدهاي عملیاتی به طور سریع
• اطمینان از همخوانی ماهیت فرآوردههاي نهایی با استانداردهاي مربوط
  

در آزمایشهاي فرآوردههاي نفتی سه اصل در نظر گرفته میشود.

• رعایت کمینه یا (Minimum)
  در برخی از فرآورده ها رعایت حداقل یک ویژگی مهم است، مثلاً در نفت سفید یکی از آزمایشهایی که انجام میشود سنجش نقطه افروزش است، ایـن مشخصه باید حدود 43 درجه سانتیگراد باشد، چراکه اگر F.Pکمتر از این مقدار باشد، احتمال خطر آتشسوزي ماده نفتی زیاد و از طرفی نشان دهنده عدم کـارکرد درست واحد مربوط میباشد.
• رعایت بیشینـه یا Maximum
  در برخی از فرآوردهها رعایت بیشینه مقدار یک ویژگی مهم است و نباید از حد استاندارد بیشتر شود، مثلاً باز هم در نفت سفید، نقطه جوش پایـانی آن معمولاً بایستی F.B.P=275 0Cباشد، حال اگر از این حد بیشتر شود نشاندهنده این است که نفتگاز حین تصفیه، وارد نفت سفید شده و باعـث بـالابردن نقطه دود نفت سفید میگردد.
• رعایت حداکثر و حداقل یا Minو Max
  در برخی از فرآوردهها رعایت هر دو اصل مهم بوده و در صورت عدم توجه ایجاد اشکال خواهد شد. مثلاً درجه اکتان در بنزین موتور در صـورتی کـه
  رعایت حداقل نشود ایجاد ضربه و بد کارکردن موتور و در نتیجه پایین آمدن کارایی موتور خواهد شد، همچنین از آنجاییکه بالا بردن درجه اکتـان بـا
  استفاده از مواد شیمیایی مانند MTBEانجام میشود، پس عدم رعایت حداکثر نشاندهنده مصرف زیاد ماده بوده و این امر باعث آلودگی هوا و اشکال در سامانه سوخترسانی میشود پس نتیجه گرفته میشود که در آزمایش هر فرآورده نفتی اصول استاندارد باید کاملاً رعایت شود تـا هـم بتـوان از واحـد عملیاتی حداکثر استفاده را برد و هم فرآوردههاي مناسب تهیه کرد و همچنین از مصرف بیرویه و بیش از حد مواد شیمیایی کاست.

نظر به اهمیت آب در صنعت پالایش نفت، آزمایشهاي تعیین آب و رسوب در مواد نفتی بر روي آب خام ورودي، آب صنعتی، آب خوراك دیگهاي بخار، آب مقطر برگشتی و نیز تمام مراحل عملیاتی واحد پساب انجام میگیرد.

ودر اینجا برخی از پارامتر های تعیین آب و رسوب در مواد نفتی تشریح شد و سایر پارامتر های که شامل فلزات سنگین و هیدروکربن های نفتی می شود که در مطلب آزمایش نفت خام توضیح شده اند.