خورندگی آب
خورندگی آب :
خورندگی آب واکنش فیزیکی- شیمیایی ناشی از تأثیر چندین عامل شیمیایی، الکتریکی، فیزیکی و بیولوژیکی می باشد. خورندگی برهم کنش فیزیکی شیمیایی مسیر انتقال با محیط اطراف است که سبب تغییر در خواص مسیر انتقال می شود. خورندگی و رسوبگذاری باعث کاهش بهداشت عمومی، کاهش کیفیت آب و کاهش عمر مفید تجهیزات لوله کشی می شود. مشکلات ناشی از خورندگی و رسوب گذاری همه ساله هزینه قابل توجهی در صنعت آب را به خود اختصاص می دهد. مطابق معیارهای جهانی پایش تمایل آب خورندگی با استفاده از شاخص های خورندگی و رسوبگذاری باید حداقل باید هر سه ماه یکبار برای منابع آب های سطحی و هر شش ماه یکبار برای منابع آب های زیرزمینی انجام شوند.
خورندگی باعث ورود فلزات سنگین از جمله سرب، مس، کروم و کادمیوم به آب و افزایش غلظت آنها می شود. ورود فلزات سنگین به آب مصرفی سلامتی مصرف کنندگان را به خطر می اندازد. این مسئله در بلند مدت باعث خسارت های جانی و بی میلی مصرف کنندگان نسبت به آب توزیعی می شود. از طرف دیگر ورود فلزات به آب باعث ایجاد ظاهری نامطلوب و مشکلات اقتصادی شود. میزان اثرگذاری خورندگی و رسوبگذاری و شدت آن به دو عامل یکی کیفیت آب و دیگری جنس لوله بستگی دارد. در ایران سالانه به علت پوسیدگی های حاصله از خوردگی لوله های انتقال و توزیع آب، بیش از 30 درصد آبهای توزیعی به هدر می روند. از راه حل های ممکن برای تقلیل خورندگی آب تنظیم PH، تنظیم غلظت کربنات کلسیم و تثبیت آب هستند.
اثرات خورندگی و رسوبی بودن آب :
- تغییر ناگهانی کیفیت آب که می تواند منجر به ایجاد رنگ، بو و طعم بد در آب شود؛
- تهدید سلامت انسان بطور بالقوه؛
- تخریب مواد لوله در صورت بروز خورندگی در لوله های شبکه توزیع آب؛
- کاهش کیفیت آب آشامیدنی به علت واکنشهای شیمیایی و بیولوژیکی که در سیستم توزیع آب اتفاق می افتد.
- ورود فلزات سنگین از جمله سرب، مس، کروم و کادمیوم به آب و افزایش غلظت آنها و به خطر افتادن سلامت مصرف کنندگان
عوامل موثر در خورندگی آب:
عوامل موثر در پیدایش خورندگی آب عبارت اند از: عوامل شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی و یا هر سه عامل.
از عوامل شیمیایی موثر در خورندگی می توان به غلظت اکسیژن محلول، غلظ کل جامدات محلول (TDS) ، قلیائیت، pH و دی اکسیدکربن و غلظت کلر باقی مانده اشاره کرد. از عوامل شیمیایی موثر بر خورندگی می توان به اکسیژن محلول، TDS، قلیائیت، pH، دی اکسیدکربن و کلر آزاد اشاره کرد. از لحاظ فیزیکی نیز درجه حرارت، سرعت جریان و ترکیب فلزی لوله ها در خورندگی تاثیر دارند. از عوامل بیولوژیکی موثر نیز می توان به باکتریهای آهن نظیر گالیونلا و کرنوتریکس و باکتریهای احیاء کننده سولفات نظیر دی سولفوویبر یودی سولفوریکانس اشاره کرد.
روشهای تعیین وضعیت خورندگی و رسوبگذاری آب:
پدیده های خورندگی یا رسوبگذاری با استفاده از شاخص های کیفی شامل شاخص اشباع لانژیلر (LI)، شاخص پایداری رایزینر (RY)، شاخص رسوبگذاری پوکوریوس (PSI) و شاخص لارسون-اسکولد (LS) و همچنین شاخص کمی مهم دیگری با عنوان پتانسیل ترسیب کربنات کلسیم (CCPP) قابل بررسی است.
در حالت کلی اگر شاخص لانژیلر بزرگتر از صفر باشد، آب رسوبگذار است. اما اگر شاخص لانژیلر کوچیکتر از صفر باشد، آب خورنده محسوب می شود.