قلیائیت آب

زمان مورد نیاز برای مطالعه: 5 دقیقه

قلیائیت آب :

ظرفیت آب برای خنثی سازی اسید را قلیائیت می نامند. بنابراین، قلیائیت برخلاف اسیدیته، یعنی ظرفیت آب برای خنثی سازی باز، است. قلیائیت آب های طبیعی عمدتاً مربوط به نمک های اسیدهای ضعیف است، لیکن بازهای ضعیف یا قوی نیز ممکن است در آن مشارکت داشته باشند. بی کربنات ها عمده ترین بخش قلیائیت در آب های طبیعی اند، ولی نمک های اسیدهای ضعیف دیگر، همچون کربنات ها، سیلیکات ها، فسفات ها و بورات ها نیز ممکن است در آب به مقدار جزئی وجود داشته باشد. در آب های طبیعی، بعضی اسیدهای آلی طبیعی، مثل هیومیک اسیدها، نمک هایی تشکیل می دهند که عامل قلیائیت اند. در آب های آلوده و کم اکسیژن نیز ممکن است اسیدهای ضعیف، همچون استیک اسید، پروپیونیک اسید و هیدروژن سولفید تولید شوند که متقابلاً نمک تشکیل شدۀ آنها در مقدار قابلیت آب سهیم اند. آمونیاک و هیدروکسیدها نیز میزان قلیائیت آب مشارکت دارند. تعدادی از واکنش های خنثی سازی اسید توسط عوامل قلیائیت عبارت اند از:

اندازه گیری قلیائیت:

قلیائیت را از طریق تیترسنجی نمونه آب با یک اسید استاندارد تا رسیدن به نقطۀ نهایی pH اندازه گیری می کنند. معمولاً دو نقطۀ نهایی pH، یکی 8.3 برای اندازه گیری قلیائیت فنل فتالئین و دیگری حدود 4.5 برای اندازه گیری قلیائیت کل، به کار می رود. در هنگام تیترسنجی، نقطۀ نهایی pH با پی اچ سنج یا نشانگر رنگی که در نقطه نهایی pH تغییر رنگ می دهد، کنترل می شوند.

با توجه به حجم اسد مصرف شده، غلظت قلیائیت آب از معادله زیر به دست می آید:

 

 

 

که در آن، Alk قلیائیت (eq/L)،   حجم اسید مصرف شده در تیترسنجی برای رسیدن به نقطۀ نهایی pH (mL)، Na نرمالیته اسید مصرف شده (eq/L) و  حجم نمونۀ آب (mL) است. چنانچه طرف راست رابطۀ بالا در عدد 50000 ضرب شود، غلظت قلیائیت برحسب mg/L as CaCO3 به دست می آید.

آزمایش-تعیین-قلیائیت-آب

 

منابع قلیائیت:

کانی های کربناتی (عمدتاً سنگ آهک)، منبع اصلی قلیائیت در بسیاری از آب های طبیعی هستند. حل پذیری کانی های کلسیت (کانی CaCO3) و دولومیت (کانی CaCO3MgCO3) در آبی که در تماس با جوّ نباشد، اندک است؛ لیکن در حضور CO2 حل پذیری آنها، طبق واکنش های زیر، به مقدار زیادی افزایش می یابد:

 

در واکنش های تعادلی بالا، برای تشکیل بی کربنات، باید CO2 در محلول موجود باشد. بر اثر تغییر مقدار CO2، مقدار یون بی کربنات نیز تغییر می کند. افزایش CO2 به بیش از حدّ تعادل به حل پذیری بیشتر کلسیم کربنات و بالا رفتن سطح قلیائیت آب می انجامد؛ برعکس، کاهش CO2         به ترسیب کلسیم کربنات منجر می شود و قلیائیت آب را کاهش می دهد.

منبع دیگر بی کربنات ها در آب، واکنش های تبادل یون به یون هیدروژن در آب و کاتیون های درگیر در رسوبات است.

در چنین واکنش هایی، CO2 لازم، از تخریب مواد آلی یا از جوّ تأمین می شود. به علت این واکش ها، آب حتی وقتی روی سطح خاک عاری از کانی های کربناتی نیز قرار می گیرد، قلیائیت کسب می کند.

 

مقدار قلیائیت آب های طبیعی:

مقدار قلیائیت آب های طبیعی از حدود صفر تا بیش از mg/L as CaCO3 500 متغیر است؛ به طوری که بر مبنای غلظت قلیائیت، آب های طبیعی را می توان به پنج گروه تقسیم کرد: بسیار کم قلیائیت با غلظت کمتر از 10، کم قلیائیت با غلظت بین 10 تا 50، میان قلیائیت با غلظت بین 50 تا 150، پُرقلیائیت با غلظت بین 150 تا 300 و بسیار پُرقلیائیت با غلظت بیش از mg/L as CaCO3 300.

غلظت قلیائیت در لجناب هاضم های بی هوازی که به خوبی بهره برداری شوند در گستره 2000 تا mg/L as CaCO3 4000 است. تاکنون، استانداردی بر حدّ مجاز قلیائیت در آب آشامیدنی ارائه نشده و در آب شهری تا mg/L as CaCO3 500 هم مجاز است.

در آب های طبیعی، معمولاً هرچه قلیائیت بیشتر باشد، pH نیز بیشتر می شود؛ به طوری که pH آب های بسیار کم قلیائیت (کمتر از حد اندازه گیری) معمولاً کمتر از 5، کم قلیائیت بین 5 تا 7، متوسط تا پُرقلیائیت بین 7 تا 8.5 و بسیار پُرقلیائیت، 9 یا بیشتر است.

 

شکل های قلیائیت در آب:

قلیائیت کل آب شامل رادیکالهای هیدروکسید،کربنات ها و بی‌کربنات ها و در برخی مواقع شامل فسفات ها ، بورات ها و سیلیکات ها می‌باشد. شناساگرهای مورد استفاده در تعیین قلیائیت آب عبارتند از فنل فتالئین و متیل اورانژ. تیتراسیون معمولا با یک اسید قوی استاندارد نظیر اسید سولفوریک و اسید کلریدریک انجام می‌شود. در تیتراسیون با فنل فتالین ، اگر رنگ شناساگر که در داخل محلول نمونه به علت محیط قلیائی ارغوانی باشد و در 8.3 =PH بی‌رنگ شود، مقدار اسید مصرفی خنثی‌سازی قلیائیت ناشی از هیدروکسید و کربنات را نشان می‌دهد.
اگر به این نمونه چند قطره متیل اورانژ اضافه شود، رنگ محیط نارنجی زرد خواهد شد که با تیتراسیون توسط اسید در 4.5 = PH رنگ محلول سرخ خواهد شد. این مقدار اسید در واقع برای خنثی سازی بی‌کربناتها بکار رفته است. مجموع قلیائیت‌های فنل فتالین و متیل اورانژ را قلیائیت کل می‌نامند و با علامت اختصاری T نشان می‌دهند.

T = P + M

کلر به شکل اسیدهیپوکلروس و اسید هیپوکلریک با قلیائیت موجود در  آب واکنش می دهد. به نحویکه یک قسمت کلر با قسمت های آلکانیتی ترکیب می شود. این آلکانیتی با اضافه نمودن 1.2 میلی گرم در لیتر آلکانیتی بر حسب کربنات کلسیم جبران می شود. به عبارت دیگر کلریناسیون با استفاده از هیپوکلریت سدیم یا کلسیم مقداری قلیائیت به آب اضافه می نماید.در رابطه بالا M  بیانگر اسید مصرفی برای خنثی کردن بی‌کربنات ها و P  اسید مصرفی برای خنثی کردن هیدروکسید و کربنات و T  قلیائیت کل است.

برای افزایش قلیائیت بر حسب کربنات کلسیم، می توان از بیکربنات سدیم استفاده نمود. بطوریکه افزودن 1.5پوند معادل 680 گرم بیکربنات سدیم به 10000 گالن،  10 میلی گرم در لیتر آلکانیتی را افزایش میدهد. برای کاهش دادن 10 میلی گرم در لیتر آلکانیتی، افزودن 850 گرم بی سولفات سدیم 0.825 لیتر اسید موریاتیک به 38 مترمکعب آب توصیه می شود. همچنین 453 گرم کلرور کلسیم در 38 مترمکعب آب سختی را به میزان 11 میلی گرم در لیتر بر حسب کربنات کلسیم افزایش خواهد داد . آلکانیتی متیل اورانژ بین 80 و 120 میلی گرم در لیتر حفظ گردد.

 

مقالات پیشنهادی

نماتد در آب

نماتد در آب نماتد در آب آشامیدنی ، آب معدنی ، آب چاه و یا آب های شور یافت می شوند. این آزمایش ها در شرکت آبرام قابل اجرا می باشد. نماتدها ، جانداران آبزی موجود در آب های شیرین، شور و خاک می باشند. نماتد های آب های شیرین، در فیلترهای شنی آهسته و […]

آزمایش کادمیم در آزمایشگاه آب

روش اندازه‌گیری کادمیم در آب

روش اندازه‌گیری کادمیم در آب یکی از روش‌های اندازه‌گیری کادمیوم در آب، روش نورسنجی با استفاده از معرف دی‌تیزون می‌باشد که در زیر به توضیح آن پرداخته می‌شود. در آزمایشگاه شرکت دانش بنیان آبرام علاوه بر فلزات سنگین، تقریبا همه پارامترهای میکروبی، شیمیایی و … به صورت  آزمایش می‌شود. جهت مشاوره و هماهنگی برای ارسال […]

حلالیت کربنات کلسیم در آب

حلالیت کربنات کلسیم در آب شاخص حلالیت کربنات کلسیم در آب (CaCO3) به طور معمول برای ارزیابی میزان تمایل جذب و تشکیل پیوند آب با کربنات و کلسیم می باشد. ارزیابی میزان حلالیت کربنات کلسیم در آب برای کنترل  خوردگی و رسوب گذاری مفید است. و از این شاخص برای جلوگیری از رسوب های کربنات کلسیم در […]

شبکه توزیع آب شهری

شبکه توزیع آب شهری : شبکه توزیع آب شهری ، آب آشاميدني، آبي است كه براي مصرف انساني و تمامي كاربري هاي خانگي مناسب باشد. دسترسي به آب آشاميدني سالم يك نياز اساسي و يك حقوق انساني است، اما هنوز ريشه ي اصلي بسياري از مسائل بهداشتي بويژه در كشورهاي در حال توسعه، مربوط به […]

آزمایشگاه سیار آب

آزمایشگاه سیار آب آزمایشگاه سیار آب در مکان هایی کاربرد دارد که دسترسی به آزمایشگاه مجهز میکروبی ، شیمیایی و فلزات سنگین وجود ندارد و باید حتما در محل با آزمایشگاه سیار آب آزمایش های آب محل انجام شود. در عملیات صحرایی هیدروژئوشیمیایی، اندازه گیری پارامترهای درجه حرارت، PH، هدایت الکتریکی و تعیین میزان یون […]

نیتروژن آب و فاضلاب

نیتروژن آب اشکال مختلفی از نیتروژن آب و فاضلاب وجود دارند که در فرم های نیترات، نیتریت، آمونیاک و نیتروژن آلی وجود دارند. تمام فرم های نیتروژن، و همچنین گاز نیتروژن (N2) ، از لحاظ بیوشیمیایی قابل تعویض هستند و جزء چرخه نیتروژن می باشند. نیتروژن آلی به صورت حالتی که به عنوان نیتروژن متصل به […]

روش اندازه‌گیری روی در آب

روش اندازه‌گیری روی در آب یکی از روش‌های اندازه‌گیری روی در آب روش نورسنجی می‌باشد که در زیر این روش به طور کامل توضیح داده می‌شود. روش نورسنجی با استفاده از معرف دی‌تیزون (5و 1 دی فینل تیوکاربازون): روش فوق جهت اندازه‌گیری کمی یون‌های روی در غلظت‌های کمتر از 20 میلی‌گرم بر لیتر مناسب می‌باشند. […]

آزمایش آمونیاک آب

آزمایش آمونیاک آب

آزمایش آمونیاک آب آمونیاک چیست؟ آزمایش آمونیاک آب یکی از آزمایش های مهم آب است. که مولکول آمونیاک از یک اتم نیتروژن و سه اتم هیدروژن متصل به آن تشکیل شده است. با توجه به وجود یک جفت الکترون ناپیوندی بر روی نیتروژن، این مولکول ساختار هرم مثلثی دارد و زوایای پیوند کم‌تر از 109 […]

شمارش بشقابي باكتري هاي هتروتروف

شمارش بشقابی باكتري هاي هتروتروف شمارش بشقابي باكتري هاي هتروتروف که پیش از این بعنوان شمارش بشقابي باكتريهاي استاندارد شناخته مي شد، روشي است كه توسط آن تعداد باكتري هاي هتروتروف زنده در آب اندازه گيري شده و نيز تغييرات كيفي به هنگام تصفيه و توزيع آب و يا كيفيت آب استخر هاي شنا و خروجی تصفیه […]

آزمایشگاه معتمد محیط زیست

آزمایشگاه معتمد محیط زیست آزمایشگاه معتمد محیط زیست به شرکت های خصوصی یا سازمان های دولتی گفته می شود که گواهینامه آزمایشگاه معتمد محیط زیست را دریافت می کنند. شرکت آب راهبر محاسب ، آزمایشگاه معتمد سازمان حفاظت محیط زیست کشور می باشد. این شرکت مجهز به آزمایشگاه میکروبی و آزمایشگاه شیمی می باشد. در […]

نظرات کاربران

ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در وب سایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • مجموع دیدگاهها: 2
  • در انتظار بررسی: 0
  • انتشار یافته: 2

سید مرتضی اکبری گفت:

سلام الان یک سوال مطرح هست و اون هم اینکه وقتی کلر زیاد میشه تو آب بویلر، می توان با افزایش قلیائیت اون رو کم کرد؟ یعنی با افزودن هیپوکلریت سدیم یا کلسیم؟

developer گفت:

سلام خیر نمیشه

سوالی دارید؟ منتظر تماس شما هستیم

برای دریافت مشاورۀ رایگان، همین حالا با کارشناسان ما تماس بگیرید