مضرات کلر در آب آشامیدنی
مضرات کلر در آب آشامیدنی :
با توجه به مضرات کلر در آب آشامیدنی ، تامین آب آشامیدنی با کیفیت استاندارد ، با بهره گیري از فناوري هاي روز هدف اصلی می باشد. افزایش روز افزون جمعیت و ضرورت تامین دائمی آب سالم و گوارا، پیدایش بیماریهاي نو ظهور و مقاوم شدن برخی میکروارگانیزم ها نسبت به کلر همزمان با شکل گیري برخی ترکیبات جانبی خطرناك در فرایند کلر زنی ،نیاز به مطالعات جدي بر روي گندزداهاي مو ثرتر را ایجاب نموده است .
ارتقاي بهداشت محیط یک جامعه ارتباط مستقیم با کمیت و کیفیت آب مصرفی آن جامعه دارد و تمرکز شهرها و صنایع در اطراف منابع آب و افزایش روزافزون جمعیت شهري و روستایی سبب افزایش مصرف آب شده ، در نتیجه کنترل و توجه بیشتري به ان از اولویتهاي مهم هر جامعه اي محسوب می شود . کمبود آب در جهان به خصوص در کشورهاي در حال توسعه ، اهمت حفظ و نگهداري و بهره برداري صحیح از این منابع و جلوگیري از آلودگی آنها و گندزدایی آب قبل از مصرف را دو چندان می نماید . تا به حال مواد و روشهاي زیادي براي گندزدایی آب مورد استفاده قرار گرفته که یکی از مهمترین و پرمصرف ترین آنها مشتقات کلر است که به صورت گاز ا محلول کلر قابل تزریق به آب هستند.
ارتقاي بهداشت محیط یک جامعه ارتباط مستقیم با کمیت و کیفیت آب مصرفی ان جامعه دارد . با افزایش مصرف آب در بخش صنعت ، ، و مصارف عمومی ، نیاز به تصفیه بیشتر آب امري ضروري است و در صورت فراهم بودن آب کافی توجه به کیفیت آب و سالم سازي قبل از تحویل به مصرف کننده حتی در آخرین واحد مصرف کننده نیز اهمیت خاصی دارد .
کنترل آب با توجه به معیارها و استانداردهاي موجود در هر کشوري انجام می شود . معیار الگوي اعلام شده از طرف خبرگان و متخصصان ، جهانی و بیان کننده سلامت است بدون اینکه مسائل خاصی در آن دخالت کند ولی همین معیار وقتی در کشورها مطرح می شود ، مسائل مختلف فنی ، اقتصادي ، سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و جغرافیایی در آن داخل می شود ؛ به همین علت شاهد وجود اختلاف بین استاندارد کیفیت آب کشورهاي مختلف هستیم .
در خصوص مضرات کلر در آب آشامیدنی نکته قابل توجه حرکت تمام کشورها در جهت پیشرفت و رسیدن به معیارها و حتی فراتر از آنهاست و در کشورهاي زیادي استاندارد آنها از معیارهاي اعلام شده نیز فراتر رفته و کیفیتی بهتر از معیار را اریه می دهند ، در حالی که استاندارد تعداد زیادي از کشورهاي جهان سوم هنوز اختلاف زیادي با معیارهاي اعلام شده داشته و در سطحی پایین تر است .
در اولویت بندي انتخاب منابع آب جهت شرب ، اولین انتخاب ، به خصوص در مناطق کوچک ، منابع آب زیرزمینی هستند که غالباً با انجام یک فرآیند گندزدایی و کلرزنی ساده داراي کیفیت مطلوبی جهت شرب می شوند . کلرزنی آب قبل از مصرف ، فرآیند لازم الجراي تصفیه آب و آخرین اقدام جهت نابودي کامل عوامل بیماري زا است تا بدینوسیله از شیوع بیماریهاي قابل انتقال از طریق آب جلوگیري و یا حتی الامکان به حداقل رسانده و به میزان 40-100درصد از ابتلاي افراد به این قبیل بیماریها کاسته شود . البته مصرف کنترل شده کلر و مشتقات آن جهت گندزدایی آب ، در کنترل طعم و بوي آب نیز موثر است . گندزدایی آب ، در کنترل طعم و بوي آب نیز موثر است .
گندزدایی آب ، در کنترل طعم و بوي آب نیز موثر است . گندزدایی آب ، در کنترل طعم و بوي آب نیز موثر است . گندزداهاي متداول آب عبارتند از : کلر و مشتقات آن مثل کلرآمین ، دي اکسیدکلر ، محلول هیپوکلراید ، قرصهاي کلر و ازن ، اشعه ماوراي بنفش و ترکیبات ید . در بین روشهاي مختلفی که تاکنون جهت گندزدایی آب شرب توسعه پیدا کرده ، هنوز کلرزنی بیشترین کاربرد را دارد . چون حمل و نقل آن آسان و باقی مانده قابل اندازه گیري در آب دارد و مصرف آن اقتصادي است و میکروبهاي مختلف را از بین می برد .
مضرات کلر در آب آشامیدنی :
کلرباقیمانده در اثر ترکیب با مواد آلی موجود در آب تولید ترکیباتی موسوم به تری هالومتان ها را می کند که بیشتر متخصصان بر سرطان زا بودن این ترکیبات تاکید دارند.
کلرزنی باعث کشته شدن میکروارگانیزمهای موجود در آب می شود. این درحالی است که لاشه این میکرو ارگانیزمها در آب باقی می مانند و ممکن است خود منشا آلودگی شوند. تماس کلر با پوست و موی انسان باعث ایجاد حساسیت، ریزش مو و مشکلات دیگر شود. استنشاق گاز کلر ( در استخر یا حمام ) برای ریه انسان مضر می باشد. گروهی از میکروارگانیزمها مانند کریپتوس پرودیوم نسبت به کلر مقاوم هستند و با این روش از بین نخواهند رفت. بنابراین کارشناسان توصیه می کنند که جهت مقابله با اثرات زیانبار کلر در آب آشامیدنی، در نقطه مصرف کلرباقیمانده آب را حذف کرده و سپس اقدام به نوشیدن آب کنیم.
کلر باقیمانده – کلر مصرفی اضافه شده به آب = کلر مورد نیاز
نوع کلر مصرفی در اجتماعات کوچک در حال حاضر بیشتر گرانول هیپوکلریت کلسیم است که محتوي 65-70 درصد وزنی کلر فعال می باشد و قادر است مقدار زیادي از کلر را آزاد نماید . با حل نمودن 1.5کیلوگرم از آن در هر 1000لیتر آب ، 1گرم در لیتر محلول کلر یک گرم بر لیتر حاصل خواهد شد که می توان از محلول حاصل جهت ضدعفونی آب شرب استفاده کرد . هنگام کاربرد پرکلرین %70ممکن است تا %10کلر فعال همراه رسوبات و لجن دفع شود که باید در محاسبه کلر مورد نیاز توجه قرار گیرد ؛ در نتیجه می توان به راحتی میزان کلر مورد نیاز و مصرفی سه ماه را مشخص و جهت تهیه آن اقدام نمود .
مثال : مقدار پرکلرین %70مورد نیاز براي گندزدایی آب چاهی که در شبانه روز سه نوت 4ساعته عملیات پمپاژ آب را با میزان آبدهی 10لیت در ثانیه انجام می دهد چقدر است ؟ اگر اختلاف ارتفاع محل چاه و مجموع افت فشارهاي مسیر تا مخزن هوایی معادل 80متر باشد ، عملیات گندزدایی چگونه باید انجام شود.
با فرض کلر مصرفی حداقل 4میلی گرم در لیتر ، مقدار کلر خالص لازم عبارت است از :
