نیترات آب آشامیدنی :

با رشد جوامع انساني ميزان آلودگي هاي با منشأ انساني از جمله نیترات آب آشامیدنی نيز افزايش يافته است. يكي از فعاليتهاي انساني كه باعث آلودگي آبهاي زيرزميني شده، كشاورزي ميباشد. فعاليتهاي كشاورزي يكي از منابع آلاينده هاي غيرنقطه اي (Non point) آبهاي سطحي و زيرزميني است، در واقع منبع آلودگي آنها يك نقطه مشخص ندارد. يكي از مهمترين آلاينده هاي كشاورزي نيترات است. نيترات به شكل اوليه نيتروژن حل شده در آب هاي طبيعي وجود دارد و يكي از بزرگترين شركت كننده ها در آلودگي آب هاي سطحي و زيرزميني جهان است.

در بررسي منطقه اي در چين منبع اصلي آلودگي غيرنقطه اي مواد شيميايي، كودها و نمك هاي شسته شده در اثر كشاورزي شناخته شدند. در واقع آلاينده هاي عمده اي از جمله آلاينده هاي مربوط به شهري، صنعتي، كشاورزي و زيست محيطي از طريق ريشه گياهان به
آبخوان هاي كم عمق منتقل ميشوند. در بسياري از كشورهاي جهان، آب سطحي و زيرزميني در معرض خطر جدي آلودگي ناشي از مواد شيميايي مورد استفاده در فعاليتهاي كشاورزي ميباشد، استفاده بيش از حد از كود و آفتكش در فعاليتهاي كشاورزي به منظور افزايش بهره وري با توجه به افزايش سريع جمعيت و توسعه فن آوري باعث تهديد آبهاي زيرزميني و آبهاي سطحي در مقياس بزرگ است

نیترات آب آشامیدنی  ، به شكل اوليه نيتروژن حل شده در آب هاي طبيعي وجود دارد و يكي از بزرگترين شركت كننده ها در آلودگي آبهاي سطحي و زيرزميني جهان است. بين سالهاي 1945و 1985استفاده از كود نيتروژني حدود 20برابر افزايش يافت و از كمتر از 1ميليون تن در سال به بيش از 10ميليون تن در سال افزايش يافت.اثرات نيترات بيش از حد در آب آشاميدن منجر به بيماري متهموگلوبينميا ديابت در كودكان و سرطان دستگاه گوارش ميشود.

استفاده از كود در كشاورزي يك ضرورت براي توليد مواد غذايي و فيبر است اما غلظت بالاي نیترات آب آشامیدنی  در اثر كشاورزي فشرده باعث نگراني آلودگي آب زيرزميني شده است.

در سطح جهاني كودهاي نيتراته به عنوان منبع اصلي نيترات در آبهاي زيرزميني مناطق با ميزان بالاي كشاورزي شناخته شده ان.نيترات يكي از مهمترين آلاينده هاي آبهاي زيرزميني است و به دليل حلاليت بالا زدودن آن از منابع آب بسيار مشكل و پر هزينه ميباشد.

از مهمترين آنيون هاي موجود در نیترات آب آشامیدنی ، نيترات است. استانداردهاي مختلفي در مورد غلظت مجاز يون نيترات در آب زيرزميني وجود دارد. براساس استاندارد تعيين شده توسط اتحاديه اروپا حد مطلوب يون نيترات 25ميليگرم بر ليتر و حداكثر مقدار مجاز آن 50ميليگرم بر ليتر ميباشد، سازمان بهداشت جهاني حد استاندارد غلظت نيترات را 50ميليگرم بر ليتر و موسسه تحقيقات و استاندارد صنعتي ايران حداكثر مجاز نيترات موجود در آب آشاميني را 45ميليگرم بر ليتر اعلام كرده است. در نمونه هاي مورد مطالعه غلطت نيترات از 6.4 تا
61.4 ميليگرم بر ليتر تغيير مييابد، ميانگين غلظت اين يون 22.7ميليگرم بر ليتر است. از بين 33نمونه آب زيرزميني 3مورد از نمونهها غلظت نيترات در آنها بيشتر از استاندارد آب آشاميدني است ( 45ميليگرم بر ليتر)  مورد از نمونه ها نيز بالاتر از استاندارد سازمان بهداشت جهاني ميباشد.

منشا نیترات آب آشامیدنی :

-بيشترين غلظت نيترات مربوط به نمونه هاي برداشت شده از مجاورت رودخانه ها بوده، تبخير عامل اصلي افزايش نيترات در نمونه هاي برداشت شده از اين مناطق ميباشد.
-نيترات داراي ارتباط مستقيم با هدايت الكتريكي ميباشد. ارتباط غلظت نيترات با يونها مستقيم ميباشد.
-غلظت نمونه هاي بالاتر از 13 mg/lنشان دهنده منشأ نيترات فعاليتهاي انساني به طور عمده كشاورزي ميباشد.
-ضريب همبستگي نيترات با پتاسيم، كلر و سولفات منشأ كشاورزي اين يونها و نيترات را نشان ميدهد.