نیترات سازی در آزمایش BOD

فرآیند نیترات سازی در آزمایش BOD اکسیژن خواهی بیولوژیکی 5 روزه توسط باکتری های نیتریفایر (نیترات ساز) رخ می دهد. اگر در این آزمایش باکتری های نیترات ساز به تعداد کافی وجود داشته باشد ،نیترات سازی در آزمایش BOD رخ می دهد. آن بخش از BOD اکسیژن خواهی بیولوژیکی 5 روزه که مربوط به فرآیند نیترات سازی است به BOD نیتروژنی (NBOD) و بقیه به BOD کربنی (CBOD) موسوم اند.

مطابق شکل بالا که منحنی رشد میکروارگانیزم ها  بر اساس میزان اکسیژن خواهی در مدت 5 روزه انکوباسیون ، نمونه در انکوباتور در دمای 20 درجه قرار می گیرد.  در ابتدا میزان اکسیژن خواهی میکروارگانیزم های پایین می باشد. معمولا پس از گذشت 5 تا 8 روز میکرو ارگانیزم های رشد کرده و فرآیند نیترات سازی مشاهده می شود. در این مدت میکروارگانیزم ها از CBOD استفاده کرده جهت رشد  تا پس از 5 تا 8 روز که رشد کرده و مرحله نیترات سازی مشاهده می شود. در این زمان اگر باکتری های نیترات ساز (نیتریفایر) در محیط وجود داشته باشد ، فرآیند نیترات سازی (نیتریفیکاسیون) رخ می دهد.

در آزمایش BOD  ، به دلیل  رقیق سازی نمونه های آب و فاضلاب  ، معمولا جمعیت باکتری های نیترات ساز (نیتریفایر) کم است و چون آهنگ رشد آنها نیز کند است ، بیش از 5 روز طول می کشد تا جمعیت آنها به حدی برسد که اثر قابل ملاحظه ای روی مصرف اکسیژن داشته باشند. در شرایطی که جمعیت باکتری های نیترات ساز  مکفی باشد ، برای تعیین CBOD ، باید از بازدارنده های فرآیند نیترات سازی ، مثل 2-کلرو-6-تری کلرومتیل پیریدین استفاده کرد.

اگر اندازه گیری NBOD مورد نظر باشد ،باید دو نمونه از آب مورد نظر را آزمایش کرد : یکی بدون بازدارنده و یکی با بازدارنده. به طوری که تفاوت 2 مورد BOD اندازه گیری شده ، معرف NBOD است. 

به طور مثال اگر نمونه آبی دارای 15 میلی گرم بر لیتر نیتروژن آمونیاکی باشد. و BOD اکسیژن خواهی بیولوژیکی 30 روزه آن 350 میلیگرم بر لیتر  باشد. برای بدست آوردن مقدار نیترات سازی در BODیا  (NBOD) بایستی ابتدا مولاریته اکسیژن مصرفی برای نیترات سازی با استفاده از واکنش زیر تعیین گردد :

0 NH₄ + 2 O₂   =>    NO₃ +2H+ 2 H₂

ملاحظه می شود که برای اکسایش هر یک مول نیترژن آمونیاکی به دو مول اکسیژن نیاز است. پس با مولاریته اکسیژن تعیین می گردد با 0.00214 مول بر لیتر. سپس برای بدست آوردن NBOD داریم :

(میلیگرم بر لیتر اکسیژن) 68.6 = (گرم اکسیژن بر مول) 32  *  (مول بر لیتر) 0.00214 = NBOD