پایش کیفیت منابع آب

با توجه به پيچيدگي فاكتورهاي پایش کیفیت منابع آب و گستردگي شاخص هايي كه براي توصيف كيفيت آب استفاده مي شود،تمامی شاخص های تعیین کننده کیفیت آب باید بررسی شود.به علاوه،با افزايش تقاضا براي مصرف آب و بهبود روش هاي اندازه گيري و تفسير نتایج آزمایش های آب و خاک تغییر کرده است و روش های جدیدی همواره مورد بررسی قرار می گیرد. در واقع پایش کیفیت منابع آب عبارتست از ويژگي هاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي كه معمولا در ارتباط با مناسب بودن يك بدنه آبي براي يك كاربري خاص ارايه مي شود. 

معمولا كاهش كيفيت (آلودگي) يك بدنه آبي در دو مرحله اتفاق مي افتد.

در مرحله اول، تغييرات كيفي آب فراتر از محدوده طبيعي بوده و نشانه هايي از دخالت انسان را دارد، ولي كاهش كيفيت در حدي نيست كه تهديدي براي حيات گياهي و جانوري محسوب گردد و يا محدوديتي براي كاربريهاي آب ايجاد نمايد. اين گونه تغييرات محدود در كيفيت آب فقط با اندازه گيري هاي مستمر شيميايي و در يك بازه زماني طولاني قابل شناسائي است. براي مثال مي توان به افزايش غلظت يون كلر از 2 ميليگرم در ليتر در سال 1960به 6ميليگرم در ليتر در سال 1990در درياچه ژنو اشاره نمود.

در مرحله بعدي، كاهش كيفيت آب مي تواند در حدي باشد كه بعضي از كاربري هاي آب را محدود نمايد. در اين مرحله، وقتي كه غلظتهاي شاخصهاي كيفي شيميايي از حداكثر غلظت هاي قابل قبول فراتر برود، و يا آنكه زيست بوم و حيات گياهي و جانوري به طور محسوسي تغيير كند.

پایش کیفیت منابع آب فعاليت متمركزي است كه براي ارزيابي ويژگي هاي فيزيكي- شيميايي و بيولوژيكي آب در ارتباط با بهداشت انساني، شرايط اكولوژيكي و كاربري آب انجام مي شود. فرايند برنامه ريزي شده نمونه برداري، اندازه گيري و ثبت يا علامت دهي ويژگي هاي مختلف آب اغلب با هدف ارزيابي تناسب و تطابق با هدف يا اهداف تعريف شده است. در رابطه با مفهوم پايش كيفيت آب بايد به اين نكته مهم اشاره نمود كه مفهوم پايش كيفيت آب و ارزيابي كيفيت آب ، متفاوت است.

ارزيابي كيفيت آب، به كليت فرآيند ارزيابي ويژگيهاي فيزيكي- شيميايي وبيولوژيكي آب در ارتباط با بهداشت انساني، شرايط اكولوژيكي و كاربري آب اطلاق ميشود، در حاليكه پايش كيفيت آب به صورت فرآيند عملي جمع آوري اطلاعات در مكان هاي خاص و در فواصل زماني معين تعريف ميشود. درواقع پايش كيفي آب بخشي از فرايند ارزيابي كيفي آب محسوب مي گردد. در يك برنامه پايش كيفيت آب، داده هاي مختلف كيفي آب جمع آوري و تفسير مي گردند. تفسير مناسب داده هاي جمع آوري شده، به نوبه خود، نياز به اطلاعات بيشتري از قبيل هيدرولوژي، شرايط آب و هوايي، كاربري زمينهاي اطراف و نوع بستر بدنه آب دارد.

پايش كيفيت آب، يك سيستم حياتي پشتيبان براي تصميم گيري در برنامه هاي مديريت آب به حساب مي آيد.

اطلاعاتي كه از برنامه پايش كيفي آب بهدست ميآيد، ميتواند كمك مهمي براي مديران در فرآيند تصميم گيري آنها محسوب گردد.